Χρόνια Προστατίτιδα – Διάγνωση

Διαγνωστικός έλεγχος της Χρόνιας Προστατίτιδας

Η εμπειρία και η ειδική εκπαίδευση στο πρόβλημα της χρόνιας προστατίτιδας είναι απαραίτητα στοιχεία για την σωστή διάγνωση της προστατίτιδας, και την πλήρη αξιολόγησή της.

Η διάγνωση της προστατίτιδας θα βασισθεί στα εξής στοιχεία:

Α. Ιστορικό του ασθενούς

Είναι άκρως σημαντική η προσεκτική λήψη και εκτίμηση του ιστορικού του ασθενούς. Ο ουρολόγος πρέπει να γνωρίζει άριστα το αντικείμενο, εν προκειμένω την πάθηση, για τους ακόλουθους λόγους:

  1. Προκειμένου να αξιολογηθούν όλα όσα αναφέρει ο ασθενής από μόνος του, τοποθετώντας και οδηγώντας τα πράγματα στην σωστή τους βάση.
  2. Να βγάλει στην επιφάνεια, τα πιθανά ενοχλήματα / συμπτώματα που ακόμα και ο ίδιος ο ασθενής αδυνατεί να αναγνωρίσει ή μπορεί να μην γνωρίζει ότι έχει.
  3. Να ανακαλύψει τα προβλήματα που έχει προκαλέσει η ασθένεια, τα οποία έχουν εγκατασταθεί αργά και προοδευτικά. Σε αρκετές περιπτώσεις αυτές οι αλλαγές, εκλαμβάνονται πιθανά από το σύνολο των ασθενών ως φυσιολογική εξέλιξη, πολύ συχνά με την απλή και αφελή δικαιολογία της αύξησης της ηλικίας.

Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι, εάν ο ιατρός δεν είναι απόλυτος γνώστης του αντικειμένου, δεν μπορεί να αξιολογήσει σωστά την ύπαρξη, την βαρύτητα και την επικινδυνότητα της παθολογικής κατάστασης του ατόμου.

Β. Κλινική εκτίμηση ουρογεννητικού & Δακτυλική εξέταση του προστάτη

Η προσεκτική κλινική εκτίμηση του ουρογεννητικού συστήματος (όρχεις, πέος) είναι πολλή σημαντική για την διάγνωση προστατίτιδας. Ειδικά η δακτυλική εξέταση (ΔΕ) του προστάτη είναι άκρως σημαντική, αφού θα δώσει αρκετές πληροφορίες για:

  • Την υφή του αδενικού ιστού.
  • Την ευαισθησία στις φλεγμονώδεις περιοχές,
  • Την πιθανή εμφάνιση εκκρίματος προστατικού υγρού.
  • Την ομαλότητα ή όχι της επιφάνειας ψηλάφησης.
  • Το μέγεθος του αδένα.

δακτυλική εξέταση προστάτη- διάγνωση προστατίτιδας - δρ. παύλος γεωργιάδης

Εικόνα 1: Δακτυλική εξέταση προστάτου όπου ψηλαφείται η σκληρότητα του προστατικού ιστού καθώς και η ύπαρξη τυχόν ανωμαλιών στην επιφάνεια του και υπολογίζεται το μέγεθος του κατά προσέγγιση. Σε οξεία βακτηριακή προστατίτιδα ο προστάτης διογκώνεται, γίνεται οιδηματώδης και στην πίεση, εκκρίνεται υγρό από την ουρήθρα.

Γ. Ουρομετρικός έλεγχος

Ο έλεγχος με την ειδική συσκευή της ουρομετρίας, θα δώσει σημαντικές πληροφορίες για ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά της ούρησης όπως:

  • Την ποιότητα της ούρησης.
  • Τη δύναμη ροής των ούρων.
  • Την ποσότητα / όγκο των ούρων.
  • Τον ολικό χρόνο ροής των ούρων.
  • Το χρονικό διάστημα που απαιτήθηκε μέχρι η ροή ούρησης να φθάσει στην ανώτερη τιμή της.
  • Πόσα ενδιάμεσα διαστήματα διακοπής της ούρησης υπήρξαν.

ουρομετρία - διάγνωση προστατίτιδας - Dr Pavlos Georgiadis

Εικόνα 2: Διαγράμματα ουρομετρίας. Α. Φυσιολογικό Ουρομετρικό διάγραμμα με μεγίστη δύναμη ροής 33.5 ml/s, χρόνο ροής 30.5 s και φυσιολογικό όγκο ούρων 554 ml. B. Παθολογικό διάγραμμα με μεγίστη δύναμη ροής 9.5 ml/s, χρόνο ροής 30.4 s και μέτριο όγκο ούρων 190 ml/s, σε ασθενή με σκληρυντικό περιουρηθρικό στένωμα λόγω της χρόνιας φλεγμονής του προστάτη.

Πολλές φορές το μόνο πρόβλημα που μπορεί να φαίνεται με την αντικειμενική εξέταση είναι οι διαταραχές της ουρομετρίας στις περιπτώσεις της ασυμπτωματική φλεγμονώδης προστατίτιδας.

Δ. Υπερηχογράφημα Νεφρών & Ουροδόχου κύστης & Προστάτη

Ο υπερηχογραφικός έλεγχος των νεφρών, της ουροδόχου κύστης και το υπερηβικό (δηλ. κάτω μέρος της κοιλιάς) υπερηχογράφημα του προστάτη,  θα δώσουν πληροφορίες τόσο για την ύπαρξη της προστατίτιδας όσο και για πιθανές επιπλοκές της ασθένειας.

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου ανευρίσκονται στους νεφρούς βλάβες όπως:

  • Συγκρίματα λίθων ή λίθοι, ως αποτέλεσμα μιας κακής ποιότητας ούρησης από προβλήματα στον προστάτη.
  • Διατάσεις πυελοκαλυκικού συστήματος άμφω, σε περίπτωση στένωσης ουρήθρας από προστατική φλεγμονή ή διόγκωσης του προστάτη.

Στην υπερηχογραφική εκτίμηση της ουροδόχου κύστης μπορεί να υπολογιστούν τα κάτωθι στοιχεία:

  • Υπόλειμμα ούρων.
  • Ύπαρξη πιθανών λιθιάσεων.
  • Πιθανά εκκολπώματα του κυστικού βλεννογόνου.

Στο υπερηβικό υπερηχογράφημα προστάτη μπορούν να υπολογισθούν στοιχεία όπως:

  • Ηχογένεια του προστατικού παρεγχύματος (π.χ. υποηχογενείς ή υπερηχογενείς ζώνες).
  • Μέγεθος προστάτη αδένα (π.χ. διόγκωση αδένα).
  • Ύπαρξη στοιχείων φλεγμονής (π.χ. αποτιτανώσεις).

Kidney Ultrasound - Prostatitis Diagnosis - Georgiadis Urology

Εικόνα 3: Υπερηχογράφημα νεφρών-κύστεως-προστάτου. Α. Ουροδόχος κύστη με ικανού βαθμού υπόλειμμα ούρων Β. Υπερηβική υπερηχογραφική εικόνα προστάτου δεικνύουσα πολλαπλή λιθίαση παραουρηθρικά φλεγμονώδους αιτιολογίας Γ. Πολλαπλές μικρολιθιάσεις καλύκων αμφοτέρων των νεφρών. Όλα τα ανωτέρω οφείλονται στην χρόνια φλεγμονή του προστάτη.

Ε. Υπερηχογράφημα όρχεων

Το υπερηχογράφημα στους όρχεις θα μας δώσει πληροφορίες, για πιθανή επέκταση της χρόνιας προστατικής λοίμωξης με τα ανάλογα ευρήματα, στις επιδιδυμίδες και στον οσχεΐκό σάκο. Συνήθη ευρήματα είναι εικόνες συμβατές με:

  • οξείες επιδιδυμίτιδες
  • χρόνιες επιδιδυμίτιδες
  • υδροκήλες
  • σπερματοκύστεις
  • μικρολιθιάσεις ορχικού παρεγχύματος
  • ύπαρξη κιρσοκήλης

υπερηχογράφημα & τρίπλεχ όρχεως - διάγνωση προστατίτιδας

Εικόνα 4: Υπερηχογράφημα και τρίπλεξ όρχεως άμφω, που δεικνύει φυσιολογικό ορχικό παρέγχυμα και ύπαρξη κιρσοειδών φλεβικών διατάσεων με παλινδρόμηση του αίματος και στους δύο όρχεις. Η ύπαρξη αμφοτερόπλευρης κιρσοκήλης συνδυάζεται σε ποσοστό γύρω στο 40%-50%, με ποιοτικές διαταραχές του σπέρματος (δηλ. υπογονιμότητα).

Ζ. Διορθικό Υπερηχογράφημα προστάτη

Το διορθικό υπερηχογράφημα προστάτου, αποτελεί την κύρια εξέταση για την πληρέστερη παροχή πληροφοριών για τις πιθανές αλλοιώσεις στον προστάτη. Με το διορθικό υπερηχογράφημα μπορούμε να μετρήσουμε την:

  • Ηχογένεια του παρεγχύματος.
  • Αγγειοβρίθεια στις φλεγμονώδεις περιοχές.
  • Τις πιθανές αποτιτανώσεις και την θέση αυτών.
  • Το μέγεθος του αδένα.
  • Την ύπαρξη φλεγμονής στις σπερματοδόχους κύστεις.
  • Την πιθανή διάταση του ελλειπτικού κυστιδίου.
  • Την πιθανή λιθίαση ή και διάταση / απόφραξη των εκσπερματιστικών πόρων.
  • Την αυξημένη φλεβική διάταση του περιπροστατικού πλέγματος.
  • Την πάχυνση τής περιπροστατικής κάψας, κλπ.

υπερηχογράφημα προστάτη - διάγνωση προστατίτιδας - Dr Pavlos Georgiadis

Εικόνα 5: Διορθικό υπερηχογράφημα προστάτου στο οποίο δεικνύονται Α. Διατάσεις των σπερματοδόχων κύστεων (ενδεικτικές φλεγμονής-σπερματοδοχοκυστίτιδας άμφω). Β. Διόγκωση του προστάτη αδένα λόγω των μικροβιακών φλεγμονών που έχουν πολύχρονη δραστηριότητα (πολλαπλές αποτιτανώσεις φλεγμονώδους και εκφυλιστικής αιτιολογίας). Γ. Ύπαρξη διάχυτης ανομοιογένειας παρεγχύματος, με πολλαπλές περιοχές υποηχογένειας και αυξημένης αγγειακής δραστηριότητας (αγγειοβρίθειας), ενδεικτικά της χρόνιας φλεγμονής στον προστάτη.

Η. Καλλιέργεια προστατικού υγρού/σπέρματος

Οι μικροβιολογικές εξετάσεις του σπέρματος και του προστατικού υγρού (μετά από μάλαξη του προστάτη) συμπληρώνουν τον έλεγχο, δίνοντας τις πληροφορίες για τους αιτιολογικούς παράγοντες (μικρόβια) καθώς και τις ευαισθησίες ή τις αντοχές τους σε σχέση με τα αντιμικροβιακά φάρμακα (αντιβιοτικά).

Σέ καμία περίπτωση όμως δεν αποτελούν, τα απαραίτητα στοιχεία στα οποία πρέπει να βασιστεί κάποιος, για να βεβαιώσει τόσο την ύπαρξη της χρόνιας φλεγμονής, όσο και του αιτιολογικού παράγοντα πρόκλησής της. Σε μερικές περιπτώσεις (7% – 10%) δεν καταδεικνύονται οι αιτιολογικοί παράγοντες (δηλ. τα μικρόβια) που προκάλεσαν την φλεγμονή, τουλάχιστον στον αρχικό έλεγχο*. Σέ ελάχιστες περιπτώσεις περίπου (1% – 2%) δεν ανευρίσκονται στην αρχική εξέταση ούτε και τα στοιχεία (π.χ. πυοσφαίρια) που καταδεικνύουν την ύπαρξη φλεγμονής δηλ. της χρόνιας προστατίτιδας.

Σημαντική σημείωση

* Αρχικός έλεγχος είναι, όταν για πρώτη φορά γίνεται σωστά η έξοδος του προστατικού υγρού στην ουρήθρα με προστατική μάλαξη και αμέσως μετά ακολουθεί ή εκσπερμάτωση.

Όμως σε κάποιες περιπτώσεις, ο έντονα ινώδης σκληρυντικός προστατικός ιστός με τα χρονίως αποφραγμένα αδενικά σωληνάρια, δεν επιτρέπει την έξοδο του προστατικού υγρού μαζί με τα  μικρόβια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παρουσιάζονται ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα στην μικροβιολογική εξέταση.

Όμως μετά την εφαρμογή τού 1ου σταδίου του δικού μου πρωτόκολλου, με ουσιαστικά αποτελέσματα όπως:

  • Επαναφορά του προστατικού ιστού (δηλ. την σμίκρυνση του).
  • Αποσκλήρυνση του προστάτη και την προοδευτική απελευθέρωση των:
    • αποφραγμένων αδενικών σωληναρίων
    • των στραγγαλισμένων αγγείων
    • νεύρων του προστατικού παρεγχύματος

η επόμενη εξέταση αποβαίνει συνήθως θετική για την ανεύρεση των μικροοργανισμών, σε ποσοστό που υπερβαίνει το 97%.

Σέ ελάχιστες περιπτώσεις (<3%), χρειάσθηκε και η 3η εξέταση του προστατικού υγρού και του σπέρματος, μετά το πέρας της ολοκλήρωσης της 2ης φάσης του θεραπευτικού μου πρωτόκολλου, για την ανεύρεση του αιτιολογικού παράγοντα (δηλ. τού μικροβίου). Αυτό γίνεται διότι τα μικρόβια βρίσκονται μέσα στα αποφραγμένα αδενικά σωληνάρια του προστάτη και δεν είναι λίγες οι φορές που η εφαρμοζόμενη δακτυλική πίεση στην αρχική προσπάθεια για την εξώθηση του προστατικού υγρού, δεν είναι αρκετή για την διάνοιξη των κυστικών βλαβών με την ινώδη σκληρυντική επικάλυψη.

Έτσι το υλικό (προστατικό υγρό) που σπρώχνεται προς την ουρήθρα, είναι ελάχιστο και δεν επιτρέπει την ανεύρεση των μικροβιακών αιτιολογικών παραγόντων. Μετά όμως από το πρώτο ή και το δεύτερο στάδιο τής θεραπείας σύμφωνα με το πρωτόκολλο μου, όταν έχει επέλθει άρση του ινώδους στραγγαλισμού των προστατικών αδενικών σωληναρίων, νεύρων και αγγείων και σημαντικού βαθμού αποσκλήρυνση του προστατικού αδενικού παρεγχύματος, η εξώθηση του φλεγμονώδους προστατικού υγρού γίνεται αρκετά ευκολότερα.

Θ. Τρίπλεξ πεικών αρτηριών

Σε πιθανή ύπαρξη της επιπλοκής της στυτικής δυσλειτουργίας, γίνεται σε αρκετές περιπτώσεις από την αρχική φάση, ειδική εξέταση που είναι το τρίπλεξ πεικών αρτηριών. Η εξέταση θεωρείται επιβεβλημένη, γιατί η χρόνια προστατίτιδα επηρεάζει την στυτική λειτουργία μέσω των δύο ακόλουθων μηχανισμών:

  • Ο ένας μηχανισμός γίνεται μέσω της ευθείας επίδρασης των παραγόντων της φλεγμονής στον στυτικό ιστό του πέους, δημιουργώντας ποικίλου βαθμού ίνωση στα σηραγγώδη σώματα.
  • Ο άλλος είναι λόγω τής επέκτασης της φλεγμονής, στην περιοχή που τα στυτικά νεύρα διερχόμενα, βρίσκονται σε στενή επαφή με τον προστάτη, δημιουργώντας περινευρικό οίδημα, που στην συνέχεια προκαλεί δυσλειτουργία στην μετάδοση των ερεθισμάτων κατά μήκος των νεύρων.

Επίσης η ανωτέρω εξέταση γίνεται, όταν συντρέχουν και άλλοι ειδικοί λόγοι που μπορεί να επιβαρύνουν δευτερευόντως την στύση, όπως :

  • Υπέρταση
  • Ζαχαρώδης διαβήτης
  • Υπερχοληστεριναιμία
  • Λιποδιστροφία
  • Κάπνισμα

τρίπλεξ πέους - διάγνωση προστατίτιδας - georgiadis urology

Εικόνα 6: Η εξέταση είναι το τρίπλεξ πεικών αρτηριών και δεικνύει δυσλειτουργία του μηχανισμού “αποκλεισμού” της σηραγγώδους φλεβικής κυκλοφορίας. Ως αποτέλεσμα, υπάρχει το φαινόμενο της φλεβικής διαφυγής, που δεν επιτρέπει στον πεικό ιστό να επιτύχει σκληρότητα στην στύση. Οφείλεται στην ίνωση των σηραγγωδών σωμάτων, λόγω χρόνιας προστατικής φλεγμονής.

Ι. Σπερμοδιάγραμμα & Ορμονολογικός έλεγχος

Στις περιπτώσεις υπογονιμότητας του σπέρματος, ένα ολοκληρωμένο σπερμοδιάγραμμα και στοχευμένος ορμονολογικός έλεγχος, αποτελούν συχνά απαραίτητες εξετάσεις για την πλήρη διάγνωση. Τα στοιχεία που αναζητούμε στα σπερμοδιαγράμματα είναι τα ακόλουθα:

  • Αριθμός σπερματοζωαρίων ανά κυβικό εκατοστό σπέρματος.
  • Ολικός αριθμός σπερματοζωαρίων στο σπέρμα.
  • Κινητικότητα σπερματοζωαρίων.
  • Μορφολογία σπερματοζωαρίων.
  • Ύπαρξη αριθμού πυοσφαιρίων.

σπερμοδιάγραμμα - διάγνωση προστατίτιδας - Georgiadis Urology

Εικόνα 7: Σπερμοδιάγραμμα ασθενούς με χρόνια προστατίτιδα, πού δεικνύει τις προκληθείσες ανωμαλίες στην ποιότητα του σπέρματος. Δηλαδή: Α. Όσον αφορά τον αριθμό σπερματοζωαρίων που είναι 4 x 10^6 (φ.τ > 15 x 10^6) και Β. Την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων που είναι 0% (φ.τ > 32%).

K. Ουρηθροκυστεοσκόπηση

Στις περιπτώσεις ύπαρξης επιπλοκών στην ουρήθρα, με σαφή προβλήματα στην ούρηση, ο έλεγχος μπορεί να ολοκληρωθεί με ειδική ενδοσκοπική εξέταση που είναι η ουρηθροκυστεοσκόπηση. Μέσω αυτής αξιολογείται η πιθανή ύπαρξη:

  • Ενδοαυλικού στενώματος ουρήθρας.
  • Σκληρυντικής περιουρηθρικής στένωσης του αυλού της προστατικής μοίρας της ουρήθρας.
  • Σκλήρυνσης αυχένος της ουροδόχου κύστης.
  • Αλλοιώσεων στο κυστικό τοίχωμα.
  • Εκκολπωμάτων στον κυστικό βλεννογόνο.
  • Λιθιασικών συγκριμάτων στην ουροδόχο κύστη.

Όλα τα ανωτέρω ευρήματα, δεικνύουν τον ρόλο της απόφραξης που ασκεί η χρόνια προστατίτιδα καθώς και τις ενδεχόμενες επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν δευτερευόντως.

Λ. Δυναμικό Διορθικό Υπερηχογράφημα ούρησης

Στις περιπτώσεις υποψίας ενδοουρηθρικής / ενδοπροστατικής παλινδρόμησης των ούρων, η δυναμική καταγραφή της φάσης της ούρησης με το διορθικό υπερηχογράφημα είναι η εξέταση επιλογής. Την χρησιμοποιούμε για την διάγνωση της ενεργητικής ή της παθητικής παλινδρόμησης των ούρων, ειδικά σε περιπτώσεις ύπαρξης σκληρυντικής περιουρηθρικής στένωσης  ή ενδοαυλικής στένωσης της ουρήθρας.

Ευρήματα που δεικνύουν την στένωση στην ουρήθρα και αναδεικνύουν το φαινόμενο της ενδοουρηθρικής / ενδοπροστατικής παλινδρόμησης είναι:

  • Εμφανής διάταση του εγγύς-του-στενώματος τμήματος τής προστατικής ουρήθρας.
  • Η παραμονή μιας μικρής ποσότητας ούρων στον αυλό τής ουρήθρας, μετά το πέρας τής ούρησης.

διορθικό υπερηχογράφημα - διάγνωση οξείας προστατίτιδας - georgiadis urology

Εικόνα 8: Δυναμικό διορθικό υπερηχογράφημα στην φάση τής ούρησης, όπου δεικνύεται: Α. Η αύξηση τής διαμέτρου του εγγύς τμήματος τής προστατικής ουρήθρας, λόγω ενδοαυλικού στενώματος στο περιφερικό τμήμα της προστατικής ουρήθρας. Το στένωμα έχει προκληθεί δευτερευόντως ως επιπλοκή τής χρόνιας προστατίτιδας Β. Η παραμονή μικρής ποσότητας ούρων στον ουρηθρικό αυλό.

Διαβάστε επίσης:

From Our Blog

Εξηγώντας την Προστατίτιδα με Εικόνες Η Georgiadis Urology παρουσιάζει μια σειρά από σύντομα τρισδιάστατα (3D) βίντεο που εξηγούν οπτικά την προστατίτιδα, μερικά από τα κύρια συμπτώματα και τις…
Φέρνοντας την Τεχνητή Νοημοσύνη στο Πρόβλημα της Προστατίτιδας Στον 21ο αιώνα, έχουμε παρακολουθήσει εντυπωσιακές εφευρέσεις, όπως το AlphaFold της DeepMind, το ChatGPT της OpenAI, το AI-augmented OCT του…
Πως βελτιώνεται ο προστάτης κατά την διάρκεια της θεραπείας προστατίτιδας με το “Georgiadis Protocol”; Σε αυτό το άρθρο θα παρουσιάσουμε την ποσοστιαία βελτίωση στις ζώνες του προστάτη για…