Ανδρική Υπογονιμότητα – Θεραπεία
Πως αντιμετωπίζεται η ανδρική υπογονιμότητα;
Η θεραπεία της ανδρικής στειρότητας ή υπογονιμότητας εξαρτάται από:
- τον αιτιολογικό παράγοντα
- πόσο καιρό ο ασθενής έχει το πρόβλημα
- την ηλικία του ασθενούς
Η σύντροφος του ασθενούς θα πρέπει να εξετάζεται ταυτόχρονα, αναζητώντας συγκεκριμένα προβλήματα που μπορεί να συνυπάρχουν. Συχνά, η θεραπεία μολυσματικών (σχεδόν ασυμπτωματικών) λοιμώξεων του γυναικείου ουρογεννητικού συστήματος μπορεί να χρησιμεύσει για να βοηθήσει το αδύναμο σπέρμα να γονιμοποιήσει.
Οι επιλογές θεραπείας για την αντιμετώπιση της ανδρικής υπογονιμότητας περιλαμβάνουν:
Α. Συντηρητικές ιατρικές αιτιολογικές θεραπείες
Α1. Χρόνια φλεγμονή του προστάτη (χρόνια προστατίτιδα)
Η θεραπεία της προστατίτιδας, στις περισσότερες περιπτώσεις έχει θετικό αποτέλεσμα στην πάθηση της υπογονιμότητας. Αποτελεί την συχνότερη αιτία υπογονιμότητας στον ανδρικό πληθυσμό, αφού τα ποσοστά σύνδεσης υπογονιμότητας και χρόνιας προστατίτιδας αγγίζουν το 70% – 80%.
Α2. Ορμονική ανισορροπία ή διαταραχή
Η έλλειψη ή αύξηση των επιπέδων ορισμένων ορμονών μπορεί να έχει επίδραση στην γονιμότητα. Η διόρθωση αυτών συμβάλλει σημαντικά σε μερικές περιπτώσεις στη βελτίωση των αποτελεσμάτων του σπερμοδιαγράμματος. Τα ποσοστά σύνδεσης ορμονικών διαταραχών και υπογονιμότητας δεν ξεπερνούν το 5%-7%.
Α3. Βελτίωση όλων των βιοχημικών παραμέτρων του αίματος
Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για ασθνενείς υπογονιμότητας, που επίσης έχουν προβλήματα όπως:
-
- διαβήτη
- υπερχοληστεριναιμία
- υπερουριxαιμία κ.λπ.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η βελτίωση των βιοχημικών παραμέτρων του αίματος μπορεί να οδηγήσει συχνά στη βελτίωση των αποτελεσμάτων του σπέρματος.
Β. Θεραπεία των σεξουαλικών προβλημάτων
Εξάλειψη πιθανών προβλημάτων όπως :
- στυτική δυσλειτουργία
- χαμηλή λίμπιντο
- πρόωρη εκσπερμάτωση
μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τη γονιμότητα.
Γ. Χειρουργική επέμβαση
Γ1. Κιρσοκήλη
Σε περιπτώσεις όπου η αιτία είναι μια κιρσοκήλη, μια χειρουργική διόρθωση μπορεί να έχει θετικές επιπτώσεις στην σπερματική σειρά. Η πάθηση των σπερματικών φλεβών φαίνεται να είναι η δεύτερη κατά σειρά αιτία, μετά την χρόνια προστατίτιδα, που προκαλεί υπογονιμότητα στους νεαρούς άνδρες ηλικίας 25-40 ετών. Τα ποσοστά σύνδεσης κιρσοκήλης με υπογονιμότητα είναι στο 20%-30%.
Σε περιπτώσεις παρεμπόδισης του σπερματοζωαρίου στο επίπεδο:
-
- της επιδιδυμίδας, ή
- στον σπερματικό πόρο
μια επιτυχημένη τελική αναστόμωση αυτών των σωλήνων, μπορεί να βελτιστοποιήσει τα ποσοστά γονιμότητας του σπέρματος σε ένα αρκετά σημαντικό βαθμό.
Δ. Τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής
Δ1. Εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF)
Εδώ εξετάζουμε την καλά αναγνωρισμένη μέθοδο της in vitro γονιμοποίησης (IVF). Το εξαγόμενο θηλυκό ωάριο και το αρσενικό σπέρμα συνδυάζονται / ενώνονται και τοποθετούνται στη μήτρα με ειδική τεχνική. Φυσικά, σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητο για το αρσενικό να έχει σπερματοζωάρια στο δείγμα σπέρματος.
Δ2. Χειρουργικές τεχνικές ανάκτησης σπέρματος
Yπάρχουν αρκετές περιπτώσεις σοβαρής ολιγοσπερμίας ή αζωοσπερμίας λόγω προβλημάτων απόφραξης, που περιορίζουν την αποτελεσματικότητα των εξωσωματικών. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα κύτταρα σπέρματος λαμβάνονται με λεπτή χειρουργική παρέμβαση στους ιστούς των όρχεων. Οι τεχνικές που εφαρμόζουμε σε περιπτώσεις αποφρακτικής και μη απροφρακτικής αιτίας αζωοσπερμίας, είτε στους όρχεις είτε στα αγγεία ή επιδιδυμίδες, είναι:
- Χειρουργική λήψη σπερματοζωαρίων σε αποφρακτική αζωοσπερμία.
- Χειρουργική αφαίρεση σπερματοζωαρίων σε μη αποφρακτική αζωοσπερμία.
Οι στόχοι αυτών των τεχνικών είναι να:
- Ανακτήσουμε το σπέρμα με την καλύτερη δυνατή ποιότητα.
- Ανακτήσουμε επαρκή αριθμό σπερματοζωαρίων, για τους δύο λόγους:
- την άμεση απόπειρα γονιμοποίησης
- για οποιαδήποτε μελλοντική προσπάθεια
- Ελαχιστοποιηθεί το τραύμα στο αναπαραγωγικό σύστημα έτσι ώστε να μην κινδυνεύουν οι μελλοντικές προσπάθειες για την ανάκτηση του σπέρματος ή η επανασύνδεσης των σωληναρίων σε περιπτώσεις προηγούμενης απολίνωσης.
Στην συνέχεια κάνουμε μια σχετική παρουσίαση με ανάλυση όλων των επεμβατικών δυνατοτήτων λήψης σπέρματος που λειτουργούν ενισχυτικά στην εξωσωματική γονιμοποίηση.
Δ2.1. Αναρρόφηση ορχικού δείγματος ιστού με λεπτή βελόνα
Η τεχνική αυτή γίνεται με την χρήση λεπτής βελόνας 21-23 gauge προσαρμοσμένης σε σύριγγα 20 ml. Είναι μια διαδερμική τεχνική αναρρόφησης που:
- γίνεται με τοπική νάρκωση
- δεν χρειάζεται κανένα άνοιγμα στον όρχι
- δεν δυσκολεύει τον ασθενή μετεγχειρητικά
- δεν χρειάζεται ιδιαίτερο εξοπλισμό μικροχειρουργικής
Δ2.2. Διαδερμική αναρρόφηση σπέρματος επιδιδυμίδος (PESA)
Είναι μια μέθοδος που παρουσιάζει τα ίδια πλεονεκτήματα με την προηγούμενη, αφού γίνεται με:
- τοπική ή βέβαια και με γενική νάρκωση
- χωρίς εξοπλισμό μικροχειρουργικής επέμβασης
- δεν επιφέρει καμία επιπλοκή ή μετεγχειρητικό άλγος στον ασθενή
Στην συγκεκριμένη τεχνική, εισάγεται (με πολλή προσοχή) μία λεπτή βελόνα 21 gauge σε μορφή πεταλούδας, συνδεδεμένη στο άλλο άκρο με σύριγγα 20 ml, στην κεφαλή της επιδιδυμίδας. Έτσι, αναρροφείται με προσοχή το σπέρμα (υγρό με σπερματοζωάρια) και επαναλαμβάνεται μέχρι να έχουμε αρκετό, λαμβάνοντας υπ’όψη ότι θα περιέχει τις περισσότερες φορές και λίγα αιμοσφαίρια. Είναι μέθοδος που στο 80% των περιπτώσεων επιτυγχάνει τον στόχο της.
Δ2.3. Διαδερμική βιοψία του όρχεως
Με αυτή την μέθοδο αφαιρούνται δείγματα ορχικού ιστού μήκους 1 cm την κάθε φορά με την βοήθεια ειδικής συσκευής αυτόματου μηχανισμού με βελόνα 14-16 gauge, κάτω από τοπική αναισθησία.
Δ2.4. Μικροχειρουργική αναρρόφηση σπέρματος επιδιδυμίδος (MESA)
Εδώ γίνεται χρήση χειρουργικού μικροσκοπίου, όπου μετά την διάνοιξη της κεφαλής της επιδιδυμίδος, απομονώνονται ένα-ένα τα σωληνάρια. Με ιδιαίτερη προσοχή γίνεται η μικροπαρακέντηση των σωληναρίων με την χρήση πολύ λεπτού γυάλινου σωλήνα με κατάλληλο κόψιμο στην άκρη, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η είσοδός του με σχετική ευκολία, προκειμένου να αναρροφηθεί ότι υπάρχει στο εσωτερικό τους.
Αυτή η προσέγγιση μας δίνει την δυνατότητα ανάκτησης σημαντικού αριθμού σπερματοζωαρίων από την κεφαλή της επιδιδυμίδος, χωρίς την ύπαρξη ερυθρών αιμοσφαιρίων. Αυτό είναι ένα σημαντικό στοιχείο πού δεν συμβαίνει όπως στην PESA και προσδίδει μεγαλύτερη ικανότητα γονιμοποίησης στα σπερματοζωάρια, όταν αυτά χρησιμοποιηθούν στην μέθοδο της εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF).
Δ2.5. Χειρουργική εξαγωγή σπέρματος σε μη αποφρακτική αζωοσπερμία
Δείγματα ορχικού ιστού μπορεί να περιέχουν σπερματοζωάρια σε άτομα με μη αποφρακτική αζωοσπερμία. Η επιλογή της τεχνικής που θα χρησιμοποιηθεί, θα πρέπει να είναι όσο πιο ανώδυνη γίνεται σε σχέση με την καταστροφή του ιστού που επηρεάζει κατά την διάρκεια της εκτέλεσής της.
Δ2.5.1. Χειρουργική εξαγωγή ορχικού σπέρματος (TESE)
Με μικρή τομή στο όσχεο, διανοίγεται ο ινώδης χιτώνας του όρχεως και μεγάλα δείγματα ορχικού ιστού λαμβάνονται, προκειμένου να αυξήσουμε τις πιθανότητες εύρεσης σπερματοζωαρίων. Η εξαγωγή βέβαια μεγάλων δειγμάτων ιστού, μοιραία τραυματίζει αρκετά αγγεία και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στο πώς θα αφαιρέσουμε περισσότερο ιστό, χωρίς να τραυματίσουμε τον όρχι πολύ.
Δ2.5.2. Μικροχειρουργική εξαγωγή ορχικού σπέρματος (micro-TESE)
Είναι ο συνδυασμός της προηγούμενης μεθόδου (TESE) με την χρήση του χειρουργικού μικροσκοπίου, όταν διανοίγεται ο ινώδης χιτώνας του όρχεως, για να διακρίνονται τα αγγεία και να μην τραυματίζονται. Επίσης, με την μεγέθυνση του μικροσκοπίου (20-25 φορές), διακρίνονται τα σπερματοφόρα σωληνάρια των όρχεων (που είναι πιο διατεταμμένα και πιο θολερά) από αυτά πού δεν περιέχουν σπερματικό υλικό και είναι εσκληρυμένα.
Τα αποτελέσματα των δύο ανωτέρω χειρουργικών μεθόδων (TESE & micro-TESE) είναι όχι μόνο απολύτως συγκρίσιμα μεταξύ τους, αλλά φάνηκε ότι ανευρίσκονται με την δεύτερη μέθοδο (δηλ. micro-TESE), πολύ περισσότερα σπερματοζωάρια σε ιστό πολύ λιγότερο από αυτόν που αφαιρείται με την πρώτημέθοδο. Επιπροσθέτως ο τραυματισμός των ορχικών αγγείων είναι ελάχιστος. Με την χρήση αυτής της μεθόδου, σε άνδρες με μη αποφρακτική αζωοσπερμία, ανευρίσκεται σπέρμα σε ένα ποσοστό 58% και με ποσοστά επιτυχίας γονιμοποίησης που ξεπερνούν το 60%.
Συμπερασματικά – Ανδρική Υπογονιμότητα Θεραπεία
- Η ανδρική υπογονιμότητα ή στειρότητα, είναι σήμερα ένας σημαντικός παράγοντας στην αποτυχία της εγκυμοσύνης.
- Ο έλεγχος αυτών των παραγόντων και η εξεύρεση και αντιμετώπισή των αιτίων της υπογονιμότητας, δίνουν μεγαλύτερη πιθανότητα για την αποκατάσταση της σπερματογένεσης σε φυσιολογικά επίπεδα.
- Οι χρόνιες ουρογεννητικές φλεγμονώδεις ασθένειες (π.χ. προστατίτιδα) και η κιρσοκήλη στους άνδρες, φαίνεται να κατέχουν το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών με προβλήματα στην ποιότητα του σπέρματος. Ακόμη και ένας περιορισμένος αριθμός σπερματοζωαρίων στην ανάλυση σπέρματος, μετά την κατάλληλη θεραπεία, μπορεί να έχει αρκετά καλά ποσοστά επιτυχίας.
- Οι χρόνιες ουρογεννητικές λοιμώξεις στις γυναίκες μπορεί να έχουν το μεγαλύτερο αντίκτυπο στις δυσκολίες σύλληψης καθώς και στα προβλήματα κύησης. Η σωστή θεραπεία αυτών των λοιμώξεων, δίνει πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα και υψηλά ποσοστά επιτυχούς εγκυμοσύνης.
Διαβάστε επίσης: