Υπερπλασία Προστάτη

ΥΠΕΡΠΛΑΣΙΑ   ΠΡΟΣΤΑΤΗ

Τι είναι ή υπερτροφία προστάτου
Αναφέρεται στην διόγκωση του προστάτη αδένα, ό οποίος ευρίσκεται κάτωθεν της ουροδόχου κύστεως και περικλείει το πρώτο τμήμα της ουρήθρας (προστατική ουρήθρα). Η διόγκωση του αδένα  προκαλεί  συμπιεστικά φαινόμενα στην ουρήθρα ,μειώνοντας το εύρος της και δημιουργώντας  έτσι προβλήματα στην έξοδο των ούρων από την ουροδόχο κύστη. Εάν δεν ανιχνευθεί και αντιμετωπισθεί ή πάθηση στα πρώτα στάδια, θα προκαλέσει απόφραξη στην ούρηση και θα δημιουργήσει αλλοιώσεις στην ουροδόχο κύστη, στούς ουρητήρες και τά νεφρά . Είναι μια πάθηση, πού αυξάνεται  με σχετικά αργούς ρυθμούς , αφαιρώντας από το άτομο την δυνατότητα για άμεση αντίληψη των διαφορών πού σιγά- σιγά εγκαθίστανται στο επίπεδο της ούρησης και έτσι ενώ αυτή αρχίζει να εξελίσσεται σέ νεώτερες ηλικίες , περίπου γύρω στα 50 , συνήθως τά άτομα προσέρχονται σε μεγαλύτερες ηλικίες  δηλαδή μετά από τά 65 έτη, όταν πλέον έχουν διαφανεί σοβαρές αλλοιώσεις με πολλές παρενέργειες  καθιστώντας κατ΄αυτόν τον τρόπο και την αντιμετώπιση αρκετά πιο δύσκολη. Σήμερα υπάρχουν αρκετές και αποτελεσματικές θεραπείες για την υπερτροφία του προστάτη, αλλά μεγάλη σημασία ενέχει το γεγονός της γρήγορης αξιολόγησης του προβλήματος και της κατάλληλης για κάθε περίπτωση  θεραπευτικής αντιμετώπισης , προσαρμοσμένη σε πολλές περιπτώσεις ανάλογα και με την γενική κατάσταση υγείας του ατόμου.

Εικόνα 1.Σχηματική απεικόνιση του προστάτη αδένα σε σχέση με την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα.

Εικόνα 2. Διογκωμένος  υπερτροφικός  αδένας. Bladder=Ουροδόχος κύστη, Prostate= προστάτης, Urethra= ουρήθρα

Ποια είναι τά συμπτώματα

Τά ενοχλήματα  ποικίλουν και διαφέρουν από άτομο σε άτομο , ανάλογα με τον βαθμό διόγκωσης του αδένα αλλά και πολλές φορές ανάλογα και με τον βαθμό συμπίεσης και αλλοίωσης του σχήματος και του εύρους της ουρήθρας , αφού και μικροί ινώδεις προστάτες ή και διόγκωση του μέσου λοβού ,μπορεί να επιφέρουν σοβαρά προβλήματα και να επιδεινώσουν την κατάσταση με τον χρόνο.

 

Σχηματική εικόνα φυσιολογικού προστάτη , αδένα με μέτρια διόγκωση και συμπίεση της ουρήθρας και αδένα με μεγάλη διόγκωση και παραμόρφωση μαζί με απόφραξη της ουρήθρας.

Τά κυριότερα συμπτώματα πού αναγνωρίζονται σε καταστάσεις υπερτροφίας του αδένα είναι :
– Πτώση της δύναμης  ροής των ούρων.
– Δυσκολία στό ξεκίνημα της  ούρησης (αναμονή λίγων δευτερολέπτων προκειμένου να ξεκινήσει ή ούρηση).
– Διακοπτόμενη ροή ούρησης (σταμάτημα και ξεκίνημα κατά την διάρκεια της ούρησης).
– Απώλεια  λίγων σταγόνων μετά το τέλος της ούρησης.
– Αύξηση συχνότητας ούρησης (φυσιολογικά  ή συχνότητα ούρησης είναι περίπου 3-5 φορές ημερησίως).
– Επιτακτική ούρηση (πολύ δυνατή αίσθηση ούρησης πού πρέπει να βρούμε τουαλέτα άμεσα).
– Νυκτουρία (αίσθηση για ούρηση πού διακόπτει τον ύπνο και σηκώνει τον ασθενή για την τουαλέτα).
– Σφίξιμο και πίεση χαμηλά , προκειμένου να συνεχίσουμε ή να ολοκληρώσουμε την ούρηση.
– Αίσθηση ατελούς κένωσης (έχουμε την αίσθηση ότι δεν έχει αδειάσει ή κύστη μας δηλ. ότι έχουμε ακόμα ούρα πού δεν έχουν φύγει).
– Αιματουρία (αρκετές φορές δεν βλέπουμε αίμα κόκκινο αλλά τά ούρα γίνονται σκούρα σαν κονιάκ).
– Ουρολοιμώξεις (γίνονται αρκετά συχνές προϊούσης της πάθησης).
– Σχηματισμός λίθων στην κύστη ή και τά νεφρά .
– Πτώση προοδευτική της Νεφρικής λειτουργίας .
Όπως δε προανέφερα ,δεν σημαίνει ότι τά ενοχλήματα συνδυάζονται πάντα με προστάτες μεγάλους σε μέγεθος , διότι μετρίως διογκωμένοι αδένες μπορεί να προκαλούν σοβαρότατα προβλήματα , ενώ μεγάλοι σε μέγεθος αδένες να συνοδεύονται από πολύ λίγα ενοχλήματα. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί πολλές φορές σε γενικούς ελέγχους  με εξετάσεις αίματος  και υπερηχογραφήματα  προστάτου σε ακτινολόγους , αδένες με σχετικά μικρές ή μέτριες διαστάσεις δεν μπορεί να εκτιμηθούν σε τι βαθμό έχουν προκαλέσει αλλοιώσεις στο ουροποιητικό σύστημα και ενώ τά άτομα καθησυχάζονται για μη ύπαρξη προβλήματος , αρκετές αλλοιώσεις έχουν ήδη εγκατασταθεί και ενδεχομένως  θα εκδηλωθούν σε επόμενο διάστημα , όταν και ή δυνατότητα εξισορρόπησης του οργανισμού  ξεπερασθεί. Ετσι πολλά άτομα νομίζουν ότι δεν έχουν κάποιο πρόβλημα με τον προστάτη, όταν ξαφνικά  αρχίζουν να εμφανίζονται το ένα ενόχλημα μετά το άλλο με γρήγορη επιδείνωση , μέχρι και οξεία επίσχεση ούρων. Συνήθως δε αυτά λαμβάνουν σοβαρή μορφή όταν υπάρχουν και άλλες γενικές παθήσεις (Ζαχαρώδης  Διαβήτης , Καρδιοπάθειες , Πνευμονοπάθειες , Αρτηριακή υπέρταση κ.λπ.), πού επιδεινώνουν έτι περισσότερο την ήδη υπάρχουσα  κατάσταση.

Πότε πρέπει να επισκεφθούμε τον ουρολόγο

Όταν παρατηρήσουμε κάτι να αλλάζει στην ούρηση μας , δηλ. οποιοδήποτε από τά ανωτέρω αναφερόμενα  συμπτώματα εμφανισθεί , έστω πολύ ελαφρά στην αρχή , τότε είναι ή κατάλληλη στιγμή για ραντεβού με τον ουρολόγο , διότι ή πάθηση είναι πιθανό να ευρίσκεται σε πιο πρώιμο στάδιο και μπορεί να αντιμετωπισθεί  με πιο συντηρητικά  μέσα (φαρμακευτικά)  και όχι με χειρουργείο. Σε αυτό το στάδιο ό ουρολόγος θα πρέπει να εκτιμήσει με πολλή μεγάλη λεπτομέρεια τις υπάρχουσες πρώιμες αλλοιώσεις και να συστήσει σε συνεννόηση πάντα με το άτομο, την πλέον κατάλληλη θεραπεία , προκειμένου να  αναστρέψει το πρόβλημα.

Ποιες  αιτίες οδηγούν στη  υπερτροφία του αδένα

Ο  προστατικός αδένας είναι το ανδρικό όργανο πού συμμετέχει σε μεγάλο μέρος , στην παραγωγή του υγρού του σπέρματος. Το προστατικό υγρό παρέχει  θρεπτικά συστατικά και διευκολύνει την μεταφορά του σπέρματος  κατά  μήκος του πέους , κατά την λειτουργία της εκσπερμάτωσης . Όπως μεγαλώνει ό αδένας , ευρισκόμενος  κάτω από την ουροδόχο κύστη και περικλείοντας  την ουρήθρα , στενεύει το εύρος του αυλού της  και την παραμορφώνει , δημιουργώντας  πρόβλημα στην ομαλή ροή των ούρων.    Η διόγκωση του αδένα φαίνεται να είναι συνδεδεμένη  με τις ορμονικές διαφοροποιήσεις  πού  υφίσταται ό άνδρας με την πάροδο του χρόνου , ξεκινώντας συνήθως από την ηλικία των 40 ετών και άνω. Φαίνεται επίσης ότι οί χρόνιες φλεγμονές , είτε είναι ασυμπτωματικές  είτε δεν έχουν αντιμετωπισθεί επιτυχώς στο παρελθόν  οπότε και συνεχίζουν τις αλλοιώσεις στα αδενικά σωληνάρια, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο τόσο στην σχετικά γρήγορη ανάπτυξη  και διόγκωση του αδένα ή ακόμα και στην εμφάνιση καρκινογένεσης στον προστατικό ιστό . Αυτό συμβαίνει λόγω  παραγωγής ουσιών – προϊόντων της φλεγμονής και επιπροσθέτως της αυξημένης κατακράτησης τους μέσα στα αδενικά σωληνάρια ,ασκούν μια χρόνια επίδραση στο αδενικό επιθήλιο , οδηγώντας το σε υπερτροφία και σε κάποιες φάσεις ανανέωσης του και σε διαφοροποίηση του γενετικού μηχανισμού  με πρόκληση  νεοπλασματικής  ασθένειας . Επίσης  ή κληρονομικότητα , έχει την σημασία της αφού τά ποσοστά εμφάνισης  παρουσιάζονται σαφώς αυξημένα σε συγγενείς 1ου βαθμού. Η λευκή και ή μαύρη φυλή επίσης εμφανίζει πολύ μεγαλύτερα ποσοστά της πάθησης από ότι ή κίτρινη φυλή.

Επιπλοκές  της υπερτροφίας του προστάτη

Η διόγκωση του αδένα ,προϊόντος του χρόνου μπορεί νά επιφέρει σοβαρές διαταραχές στο ουροποιητικό σύστημα ,ιδίως όταν υπονομεύεται υπερβολικά  ή ικανότητα κένωσης της ουροδόχου κύστεως. Σε αυτό πιθανά το στάδιο ή μόνη λύση θα είναι το χειρουργείο. Σε κάθε περίπτωση μπορεί να υπάρξουν μια σειρά απο επιπλοκές όπως :
– Οξεία επίσχεση των ούρων. Είναι μια κατάσταση πού εισβάλλει ξαφνικά ,σημαίνει την πλήρη αδυναμία εξόδου των ούρων και συνδυάζεται με έντονο πόνο χαμηλά στην κοιλιακή χώρα. Σε αυτές τις περιπτώσεις ή αντιμετώπιση αρχίζει με την προσπάθεια παροχέτευσης των ούρων διά μέσου ενός ουρηθρικού καθετήρα ή όταν αυτό καθίσταται αρκετά δύσκολο μπορεί να τοποθετηθεί και υπερηβικός καθετήρας .
– Ουρολοιμώξεις. Η δημιουργία ουρολοιμώξεων ευνοείται από το υπόλειμμα  ούρων (συχνή παρενέργεια της υπερτροφίας προστάτη), μαζί με την ουρηθρική  ενδοπροστατική παλινδρόμηση των ούρων πού δημιουργεί χρόνιες φλεγμονές στον αδένα. Ή συχνή υποτροπή τους ,αποτελεί αιτία χειρουργικής επίλυσης της πάθησης .
– Λιθίαση ουροδόχου κύστεως. Η δυσχέρεια ούρησης  με δημιουργία τοιχωματικών ενδοκυστικών αλλοιώσεων σε συνάρτηση με την σκλήρυνση του κυστικού αυχένα ,οδηγούν στην συγκέντρωση και εναπόθεση κρυστάλλων εντός της κύστεως και την δημιουργία λίθων σε δεύτερο χρόνο. Η αιματουρία ,ό ερεθισμός του κυστικού τοιχώματος και ή απόφραξη της ροής των ούρων αποτελούν τά ενδεικτικά σημεία της ουρολιθίασης.
– Τοιχωματικές αλλοιώσεις ουροδόχου κύστεως. Λόγω της χρονίας επίσχεσης ούρων καί του προοδευτικά αυξανόμενου υπολείμματος ούρων, επέρχεται υπερτροφία των μυικών ινών της κύστης και υποχώρηση του βλεννογόνου μεταξύ των ινών με δημιουργία εκκολπωμάτων. Με την σειρά τους αυτά αποτελούν εστίες μικροβιακής ανάπτυξης , δημιουργίας λίθων με παραμονή εντός αυτών και σε μερικές περιπτώσεις  ή χρόνια φλεγμονή του βλεννογόνου προκαλεί μεταπλασία και καρκινογένεση του κυστικού επιθηλίου.
– Πτώση Νεφρικής λειτουργίας. Οί χρόνιες υψηλές ενδοκυστικές πιέσεις λόγω της κατακράτησης των ουρων, οί τοιχωματικές μυϊκές υπερτροφίες με την λειτουργική στένωση του ουρητηρικού στομίου πού μετατρέπεται με την πάροδο του χρόνου σε οργανική, δημιουργούνται παλινδρομήσεις ενδοσωληναριακής φύσεως στο Νεφρικό παρέγχυμα με χρόνια προοδευτική καταστροφή με αποτέλεσμα τήν έκπτωση της λειτουργίας του. Σε δεύτερο χρόνο έχουμε και ανατομικές ανωμαλίες στο αποχετευτικό σύστημα με την δημιουργία  άμφοτερόπλευρης  υδρονέφρωσης, πού οδηγεί σε περαιτέρω καταστροφή του νεφρικού παρεγχύματος .
Ίσως ένα ποσοστό περίπου τού 20% των ασθενών με το πρόβλημα της υπερτροφίας του προστάτη ,φθάνουν στο σημείο να παρουσιάσουν μία ή περισσότερες από αυτές τις επιπλοκές , όμως μερικές από αυτές είναι αρκετά σοβαρές ,για να προκαλέσουν έντονα προβλήματα  στους ασθενείς πού θα τις βιώσουν.

Τι εξετάσεις χρειάζονται για την αξιολόγηση του ασθενούς

Μία λεπτομερής αξιολόγηση του ασθενούς με υπερπλασία του προστάτη αδένα πρέπει να περιλαμβάνει :
– Καταγραφή της συμπτωματολογίας. Ένα λεπτομερές ιστορικό με αναφορά στην απαρχή των ενοχλημάτων ,την καταγραφή της τωρινής κατάστασης και αναφορά στις συνυπάρχουσες παθήσεις , αποτυπώνει με τον καλύτερο τρόπο την γενική κατάσταση της υγείας του ατόμου.
– Δακτυλική εξέταση. Με την δακτυλική ψηλάφηση από το ορθό, ανιχνεύονται αλλοιώσεις  χρ. Φλεγμονής, αξιολογείται τό μέγεθος του αδένα, διαπιστώνεται ή ύπαρξη τυχόν σκληρής εστιακής ή διάχυτης αλλοίωσης της σύστασης του αδένα και πιστοποιείται ή πιθανή ύπαρξη ουρηθρικής έκκρισης  πυώδους προστατικού υγρού.

Δακτυλική ψηλάφηση του προστατικού αδένα

– Ουροομετρικός έλεγχος. Με αυτή την εξέταση διαπιστώνονται διαφοροποιήσεις στην λειτουργία της ούρησης με αντικειμενικό τρόπο, αξιολογώντας τις μικρές ή μεγαλύτερες αλλοιώσεις του κυστικού τοιχώματος και τον βαθμό απόφραξης της ουρήθρας.

Καταγραφή της ούρησης με τήν ουροομετρική συσκευή

– Υπερηχογραφικός έλεγχος. Ελέγχονται τά νεφρά και ή ουροδόχος κύστη για τυχόν αλλοιώσεις ανατομικού και λειτουργικού τύπου, με ταυτόχρονη αξιολόγηση του υπολείμματος ούρων. Ανιχνεύονται επίσης τυχόν επιπλοκές όπως εκκολπώματα , λίθοι ,συνυπάρχουσες βλάβες τοιχώματος ,αλλοιώσεις μυϊκής  υπερτροφίας κ.λπ.
– Διορθικό Υπερηχογράφημα. Είναι ή πιο ενδεδειγμένη εξέταση για την λεπτομερή ανίχνευση και καταγραφή οιαδήποτε αλλοίωσης του προστατικού παρεγχύματος και για τήν λειτουργική αξιολόγηση του κυστεο-ουρηθρικού μηχανισμού , στοιχεία άκρως σημαντικά και απαραίτητα για την ολοκλήρωση του ελέγχου. Διαγιγνώσκονται με ακρίβεια στοιχεία χρόνιων φλεγμονών, υπερτροφίες των ζωνών του προστάτη αδένα, ύποπτες βλάβες για ύπαρξη καρκίνου, γίνονται λεπτομερείς μετρήσεις λοβών και ζωνών και υπολογίζονται ειδικοί δείκτες σε συνάρτηση με το ειδικό προστατικό αντιγόνο(PSA density and PSAD transitional), απεικονίζονται αλλοιώσεις των σπερματοδόχων κύστεων, των εκσπερματιστικών σωλήνων, ύπαρξη φλεγμονωδών ή απλών κύστεων ,απεικονίζονται χρόνιες εκφυλιστικές αλλοιώσεις , κυστικές διατάσεις αδένων κ.λπ.

Σχηματική παράσταση διορθικής τοποθέτησης  της ειδικής υπερηχογραφικής κεφαλής με μετάδοση εικόνας στο μόνιτορ.

Είναι το εργαλείο πού στα χέρια ενός εξειδικευμένου και έμπειρου στην υπερηχογραφία του ουρογεννητικού συστήματος ουρολόγου, αποτελεί ουσιαστική βοήθεια για την ανίχνευση και του πιο δύσκολου διαγνωστικού προβλήματος.
– Κυστεοσκοπικός έλεγχος. Αποτελεί μια σημαντική διαγνωστική εξέταση ,για την πιστοποίηση ανατομικών κύρια αλλοιώσεων στον κυστικό αυχένα , στους λοβούς του αδένα ,στο κυστικό τοίχωμα και την ουρήθρα. Είναι αναγκαία και συγχρόνως αποτελεσματική ή χρήση τοπικής αναισθησίας στήν ουρήθρα, για την ομαλή είσοδο  του κυστεοσκοπίου διά μέσου της ουρήθρας.

Σχηματική εικόνα κυστεοσκοπίου πού έχει εισέλθει μέσω της ουρήθρας στην ουροδόχο κύστη.

Ο επιπρόσθετος έλεγχος πού μπορεί να ολοκληρώσει την διάγνωση και να διαφοροποιήσει την υπερτροφία από κάποιες άλλες παθήσεις είναι:

– Μέτρηση του PSA. Οί μετρήσεις του μπορεί να βοηθήσουν ή και μερικές φορές να οδηγήσουν σε εσφαλμένα συμπεράσματα εάν δεν συνοδεύονται από τις άλλες εξετάσεις ,γι’ αυτό τον λόγο ποτέ δεν λαμβάνεται υπόψη από μόνο του, αλλά πάντα σε συνάρτηση με την δακτυλική εξέταση και κυρίως με το διορθικό υπερηχογράφημα πού δίνει και την εικόνα του προστάτη, υπολογίζοντας ταυτόχρονα και κάποιους δείκτες επιπλέον όπως προανέφερα για PSA Density καί PSAD Transitional (παράμετροι για την απόφαση διενέργειας βιοψίας σε ύποπτες τιμές PSA total(> 2.5 ng/ml) , ή σε ύποπτες  τιμές κλάσματος  PSA free/total (<18 % ), ή ύποπτες απεικονιστικές βλάβες στο διορθικό υπερηχογράφημα  με αυξημένη αγγείωση 2ου   ή και 3ου βαθμού(TRUSP  with Power Doppler imaging).
– Βιοψία προστάτου. Σε περιπτώσεις  ανάγκης για διαφορική διάγνωση αλλοιώσεων ενδιάμεσου ή αυξημένου κινδύνου, σε συνάρτηση με τά προαναφερόμενα ,αποτελεί την μόνη ασφαλή μέθοδο  πιστοποίησης ύπαρξης ή όχι καρκινικής  βλάβης. Είναι απολύτως αναγκαία ή πραγματοποίηση της με την χρήση του διορθικού υπερηχογράφου τόσο για την κατευθυνόμενη παρακέντηση των ύποπτων υποηχογενών και όχι μόνο βλαβών, όσο και για την οργανωμένη λήψη πολλαπλού βιοπτικού υλικού από όλες τις ζώνες του προστάτη τηρώντας συγκεκριμένα  διαγράμματα.
– Ενδοφλέβια πυελογραφία .Σέ ορισμένες περιπτώσεις πλέον χρησιμοποιείται σήμερα ,κυρίως σε μερικά δύσκολα διαγνωστικά θέματα πού αφορούν ανατομικές βλάβες ή και λειτουργικές δοκιμασίες. Γίνεται με την χρήση ενδοφλέβιας έγχυσης σκιαγραφικής ουσίας πού θα περάσει από τον νεφρό και θα καταγράψει το αποχετευτικό σύστημα με αποτύπωση πού γίνεται με την λήψη ακτινογραφιών σε τακτά διαστήματα των 5’-10΄και διαρκεί συνήθως έως και 1ώρα. Σήμερα χρησιμοποιείται  όπως προανέφερα ,σε πολύ πιο λίγες περιπτώσεις αφού με τις άλλες εξετάσεις καλύπτονται σχεδόν όλα τά διαγνωστικά προβλήματα σε σχέση με τον έλεγχο του προστάτη.
– Αξονική Τομογραφία. Ελάχιστες είναι οί φορές πού χρειάζεται μια τέτοια εξέταση(χρήση μεγάλης δόσης ακτινοβολίας) για κάλυψη διαγνωστικών αναγκών καλοήθους ασθένειας του προστάτη, αλλά αποτελεί ανεκτίμητο όπλο για την σταδιοποίησης μιάς υπάρχουσας κακοήθειας στον αδένα, πρό της απόφασης για την θεραπευτική επιλογή αντιμετώπισης.

Θεραπευτική  αντιμετώπιση

Πρίν την οποιαδήποτε θεραπευτική αντιμετώπιση ενός υπερτροφικού αδένα ,πρέπει να αποκλεισθεί ό κίνδυνος ύπαρξης κάποιας καρκινικής βλάβης ,αφού ή αντιμετώπιση είναι εντελώς διαφορετική σε κάθε τέτοια περίπτωση. Σε περίπτωση υποψίας για κακοήθεια ,παρά το γεγονός ότι και ή βιοψία πού τυχόν διενεργήθηκε είναι αρνητική ή αφήνει και αυτή κάποια ερωτήματα, η προσεκτική παρακολούθηση και ή διενέργεια νέου ολοκληρωμένου ελέγχου σε διαστήματα 3 έως 6 μηνών με ενδεχόμενη επανάληψη της βιοψίας αποτελεί τον κανόνα σύμφωνα με τις οδηγίες της  Ουρολογικής  Ευρωπαικής  Εταιρείας. Σε κάθε άλλη περίπτωση πού είμαστε σίγουροι για την καλοήθη διόγκωση του αδένα ,οί στόχοι μας θα πρέπει να είναι ,ή δραστική καλυτέρευση της κατάστασης των ενοχλημάτων του ατόμου και ή αποφυγή κάθε επιδείνωσης ή και εμφάνισης επιπλοκών, ή θεραπεία των υπαρχουσών επιπλοκών, ή προστασία της νεφρικής λειτουργίας, ή θεραπεία όλων των αιτιών πού μπορεί να οδηγήσουν σε κακοήθη εξαλλαγή όπως είναι οί χρόνιες φλεγμονές ,σε συνάρτηση πάντα με την διατήρηση μια καλής και ισορροπημένης ζωής του ατόμου σύμφωνα  και με τις ανάγκες του.

Οί θεραπευτικές επιλογές μπορεί να είναι οί ακόλουθες :

Φαρμακευτική θεραπεία. 
Συνήθως θα δοθεί σε ήπιες έως μέτριας βαρύτητας καταστάσεις πού συνήθως ανιχνεύονται σε τακτικά και οργανωμένα ραντεβού των ασθενών (είναι τά άτομα πού υποβάλ-λονται σε τακτικό έλεγχο), ή σε καταστάσεις πού το χειρουργείο αποτελεί κίνδυνο για την πιθανή κακή γενική κατάσταση της υγείας του ατόμου(όπως άτομα με χρόνιες καρδιοπάθειες ή Χρόνιες πνευμονοπάθειες βαρείας μορφής ή διαβητοπάθειες  με πολλά και επιπλεγμένα προβλήματα), ή για βελτίωση ορισμένων παραμέτρων μέχρι την τελική χειρουργική αντιμετώπιση του ασθενούς. Συνήθως τά φάρμακα πού χρησιμοποιούνται είναι:
– Φάρμακα πού μειώνουν τις ουρηθρικές αντιστάσεις.
– Φάρμακα πού αναστέλλουν την υπερπλασία και την υπερτροφία του αδενικού στοιχείου του προστάτη.
– Σκευάσματα  πού προφυλάσσουν ή αναστέλλουν τις λοιμώξεις.
– Συνδυασμός θεραπειών για καλύτερα αποτελέσματα.

Χειρουργική  θεραπεία.Η χειρουργική αντιμετώπιση είναι ή πλέον αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή σε καταστάσεις όπου,
– ή φαρμακευτική αγωγή αποτυγχάνει να βελτιώσει πλήρως ή στον βαθμό πού ό ασθενής επιθυμεί να απαλλαγεί από τά ενοχλητικά συμπτώματα,

– σε μέτριες ή βαρύτερες καταστάσεις με προχωρημένες αλλοιώσεις από το ουροποιητικό σύστημα,

– ή όταν έχουμε επιπλοκές πού δεν μπορούμε να βοηθήσουμε με φάρμακα ή δεν επιλύονται με συντηρητική αγωγή (υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις, χρόνια  επίσχεση με μεγάλο υπόλειμμα ούρων, σημεία  προοδευτικής πτώσης νεφρικής λειτουργίας ,λιθίαση ουροδόχου κύστεως ,σκλήρυνση κυστικού αυχένα ,στενώματα ουρήθρας κ.λπ.).

Μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει μια ποικιλία χειρουργικών επιλογών και μερικές φορές ό χειρουργός ουρολόγος μπορεί να συζητήσει με τον ασθενή για το τελικό είδος της επέμβασης, λαμβάνοντας υπόψη φυσικά όλες τις παραμέτρους και παρουσιάζοντας στον ασθενή τά υπέρ και τά κατά της κάθε επιλογής ,αφού έχουμε και μια σειρά από παρενέργειες  με διαφορετικές πιθανότητες εμφάνισης ανάλογα με την βαρύτητα και το είδος του προβλήματος και την εφαρμοζόμενη  θεραπεία. Ανεξάρτητα από τον τύπο της χειρουργικής επέμβασης ,σε ένα λιγότερο ή μεγαλύτερο ποσοστό οί ασθενείς μπορεί να αντιμετωπίσουν παρενέργειες όπως ,

– ή παλίνδρομος εκσπερμάτωση(μια ποσότητα μεγάλη σπέρματος κατά την εκσπερμάτωση παλινδρομεί στην ουροδόχο κύστη),

– ή στυτική δυσλειτουργία (αδυναμία επίτευξης στύσης για κάποιο μικρότερο η μεγαλύτερο διάστημα μετά την επέμβαση),

– ή ακράτεια ούρων(απώλεια μικρή ή μεγάλη, παροδική ή και μόνιμη σε μερικές πιο σπάνιες περιπτώσεις), όμως οί 2 τελευταίες με τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις στις συσκευές πού χρησιμοποιούμε για τις χειρουργικές μας παρεμβάσεις τείνουν να είναι σπάνιες . Οί κατηγορίες των χειρουργικών επεμβάσεων είναι αρκετές και είναι οί ακόλουθες :

Διουρηθρική εκτομή του προστάτη (TURP). Είναι ή πλέον εφαρμοζόμενη μέθοδος αφαίρεσης ικανής μάζας προστατικού αδενώματος , εξαρτώμενη και από την εμπειρία του κάθε χειρουργού αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις επιφέρει λύση στο πρόβλημα, χωρίς μεγάλες παρενέργειες ή μετεγχειρητικές επιπλοκές , ιδίως μετά την εφαρμογή της διπολικής εκτομής.

Εικόνα 1. Σχηματική παράσταση του ρεζεκτοσκοπίου με την αγκύλη στην προστατική ουρήθρα είναι έτοιμο για την εκτομή του αδένα.
Εικόνα 2. Προστάτης υπερτροφικός πρό της επέμβασης.
Εικόνα 3. Προστατική κοιλότητα μετά την διουρηθρική προστατεκτομή.

Εφαρμόζεται καθετήρας για μερικές ημέρες μετά το χειρουργείο, συνήθως για 3 ή 4 ημέρες, προκειμένου να σταματήσει ή αιμορραγία και να καθαρίσει ή κύστη. Επίσης πρέπει να αποφεύγεται κάθε βαριά εργασία, για ένα μήνα μετά την επέμβαση, προκειμένου ό ιστός να ιαθεί πλήρως, λαμβάνοντας αντιβιοτική προφύλαξη για 2-3 εβδομάδες.

Διουρηθρική διατομή του προστάτη (TUIP). Αυτή ή μέθοδος εφαρμόζεται σε περιπτώσεις πού έχουμε ασθενείς με μικρού ή μεσαίου μεγέθους διόγκωση προστάτη και ταυτόχρονα πολλά προβλήματα υγείας ,πού δεν επιτρέπουν μεγαλύτερες παρεμβάσεις λόγω αυξημένου κινδύνου για την υγεία του. Ο στόχος μας είναι να διευρύνουμε το κανάλι της ουρήθρας, πραγματοποιώντας πολύ λίγες και περιορισμένες σε μέγεθος διατομές  του αδενικού ιστού, προσφέροντας έτσι την δυνατότητα μιάς καλύτερης ούρησης στον ασθενή για κάποιο μικρότερο ή μεγαλύτερο διάστημα.

Ανοικτή χειρουργική του προστάτη (Open prostatectomy). Αυτή ή μέθοδος εφαρμόζεται ακόμη όταν έχουμε να κάνουμε με πολύ μεγάλου μεγέθους προστάτες ή να διορθώσουμε ταυτόχρονα κάποιες επιπλοκές της πάθησης όπως είναι τά εκκολπώματα και οί μεγάλοι λίθοι της ουροδόχου κύστεως. Αυτή πραγματοποιείται με τομή στο κάτω μέρος της κοιλιακής χώρας, με διαχωρισμό των μυών και διάνοιξη της ουροδόχου κύστεως προκειμένου να φθάσεις στον προστάτη. Συνήθως χρειάζεται μεγαλύτερη παραμονή στο Νοσοκομείο και συνδυάζεται με μεγαλύτερες μετεγχειρητικές αιμορραγίες, που σημαίνει ανάγκη σε αρκετές περιπτώσεις λήψης αίματος και μεγαλύτερη παραμονή του καθετήρα.

Ελάχιστα επεμβατική χειρουργική με χρήση των Λέιζερ. Ή μέθοδος συνίσταται στην χρησιμοποίηση πολύ υψηλής ενέργειας λέιζερ, με στόχο την καταστροφή και εξάχνωση ή την εξαίρεση του αδενικού προστατικού ιστού. Ό στόχος είναι ή απαλοιφή της συμπτωματολογίας, χωρίς τίς ιδιαίτερες παρενέργειες ή επιπλοκές των άλλων χειρουργικών παρεμβάσεων, ή άμεση σχεδόν την ίδια ή την επόμενη ημέρα έξοδος του ασθενούς από το Νοσοκομείο και ή γρήγορη ανάρρωση του. Επίσης δεν χρειάζεται διακοπή των φαρμάκων πού λαμβάνονται από ασθενείς για την αραίωση του αίματος. Υπάρχουν διάφοροι τύποι λέιζερ με διαφορετικούς τρόπους δράσης όπως:

1. Λέιζερ πού καίνε ,καταστρέφουν και εξαχνώνουν τον προστατικό ιστό, χωρίς όμως να αφαιρούν τελικά παρά ένα ποσοστό πού μπορεί να αγγίξει το 60% του αδενώματος σε κάθε περίπτωση όχι μεγαλύτερου από 60-70 γραμμάρια, αφήνοντας σε αρκετές περιπτώσεις ανοικτό το ενδεχόμενο επανάληψης της επέμβασης με την ίδια μέθοδο ή και διαφορετική. Μειονέκτημα αποτελεί ή αδυναμία ιστολογικής εξέτασης αφού ό ιστός καίγεται και εξαχνώνεται. Λέιζερ με αυτές τις ιδιότητες είναι :

Holmium laser ablation of the prostate (HoLAP) 

– Visual laser ablation of the prostate (VLAP)

– Photosensitive vaporization of the prostate (PVP)
2. Λέιζερ πού εκπυρηνίζουν τον προστάτη αδένα ,αφαιρώντας πολύ μεγαλύτερο μέρος του αδενώματος με πολύ λιγότερες παρενέργειες από  μια ανοικτή επέμβαση, δίνοντας την δυνατότητα ταυτόχρονα και της ιστολογικής εξέτασης του εξαιρεθέντος παρασκευάσματος.                                         Λέιζερ με αυτές τις ιδιότητες είναι:

– Holmium laser enucleation of the prostate (HoLEP)

Ή όποια θεραπευτική επιλογή με την χρήση των Λέιζερ, όπως γίνεται κατανοητό έκ των ανωτέρω, εξαρτάται από το μέγεθος του αδένα, από την ανάπτυξη συγκεκριμένων περιοχών του αδένα(ύπαρξη μέσου λοβού), από την γενική κατάσταση της υγείας του ατόμου, αλλά και από την προτίμηση του ασθενούς μετά από την συζήτηση με τον χειρουργό ουρολόγο πού θα του αναλύσει τις περαιτέρω λεπτομέρειες.

Εικόνα εκπυρήνισης του προστάτη με την χρήση Holmium laser.

Διουρηθρική θεραπεία με μικροκύματα (TUMT). Στην μέθοδο αυτή εισάγεται διά μέσου της ουρήθρας ηλεκτρόδιο πού σταθεροποιείται στο ύψος της προστατικής ουρήθρας  και με την χρήση ειδικής συσκευής διοχετεύονται υψηλές θερμοκρασίες πού καταστρέφουν τον ιστό του αδένα στις περιοχές γύρω από την ουρήθρα και σε ένα δεύτερο χρόνο επιτυγχάνεται ή συρρίκνωση του ιστού και ή διάνοιξη του αυλού της ουρήθρας .Όπως γίνεται κατανοητό συρρικνώνει και δεν αφαιρεί σημαντικό τμήμα του αδένα, οπότε είναι μέθοδος για μικρού ή μεσαίου μεγέθους προστάτες ,με μεγάλες βέβαια πιθανότητες επανάληψης μετά από κάποιο διάστημα. Συνοδεύεται συνήθως μετά από το χειρουργείο από σχετικά έντονα ερεθιστικά ενοχλήματα πού διαρκούν μερικές εβδομάδες , με μικρή ή και μεγαλύτερη μείωση των ενοχλημάτων του ατόμου σε σχέση με αυτά πού υπήρχαν πρό αυτής της παρέμβασης.

Διουρηθρική εκτομή με μικροκύματα διά μέσου ειδικών βελονών(TUNA). Εισάγεται ειδική συσκευή στην ουρήθρα και μέσω αυτής προωθούνται ειδικές βελόνες μέσα στον αδενικό ιστό. Μέσα από αυτές περνούν ραδιοκύματα πού παράγονται από ειδική πηγή και προκαλούν στις περιοχές γύρω από τις άκρες των βελονών το φαινόμενο της υπερθέρμανσης με συνέπεια  την καταστροφή του ιστού και μετά σε δεύτερο χρόνο την συρρίκνωση του και την διάνοιξη του εύρους της ουρήθρας .Αυτή ή μέθοδος όπως και ή προηγούμενη εφαρμόζεται σε αδενώματα  μικρού ή μεσαίου μεγέθους και όταν το άτομο έχει πολλά άλλα προβλήματα  υγείας που δεν επιτρέπουν πιο ριζικές παρεμβάσεις. Φυσικά ή βελτίωση των ενοχλημάτων δεν είναι πλήρης και παίρνει σχετικά κάποιο διάστημα μέχρι την εμφάνιση του όποιου αποτελέσματος.

Ειδική βελόνα μέσα στο προστατικό παρέγχυμα παράγει ραδιοκύματα  με θερμική καταστροφή του ιστού.

Προστατικά πλέγματα. Στην μέθοδο αυτή τοποθετείται στο ύψος της προστατικής ουρήθρας όπισθεν του εξω σφιγκτηριακου μηχανισμού, πλέγμα  μεταλλικό πού διευρύνει και κρατά ανοικτή την ουρήθρα προκειμένου να ουρεί ό ασθενής. Συνοδεύονται από αρκετά ενοχλήματα όπως έντονο άλγος ούρησης , συχνουρία και αρκετές ουρολοιμώξεις. Είναι λύση ανάγκης για μεγάλης ηλικίας άτομα με πολλά και μεγάλα προβλήματα υγείας πού δεν μπορούν να πάρουν φάρμακα ή να υποβληθούν σε ριζικές επεμβάσεις .

Εικόνα ουρηθρικού πλέγματος και εμφάνιση του μετά την τοποθέτηση στην ουρήθρα, με ουρηθρογραφία σε πλάγια λήψη.

Συμπεράσματα  και επισημάνσεις

– Η τακτική ανά χρόνο παρακολούθηση  του ατόμου ,δημιουργεί  όλες τις προϋποθέσεις για πρόωρη ανίχνευση  και του πιο μικρού ή μεγαλύτερου προβλήματος στον προστάτη ,με αποτέλεσμα την άμεση αντιμετώπιση και επίλυση του. Δεν αφήνει τά περιθώρια στήν ασθένεια να μεγιστοποιηθεί και να προφθάσει να προκαλέσει πολύ σοβαρά προβλήματα  στο άτομο.
– Είναι σημαντικό και θά πρέπει να επισημανθεί με ιδιαίτερη προσοχή ότι, την αξιολόγηση του ουρογεννητικού συστήματος θα πρέπει να την εμπιστευόμαστε μόνο και το τονίζω αυτό, στους ειδικούς ιατρούς δηλ. τους ουρολόγους πού είναι απόλυτα εξειδικευμένοι και κατέχουν τον απαραίτητο τεχνικό και σύγχρονο εξοπλισμό για την λεπτομερή εξέταση του ουρογεννητικού συστήματος.
– Το να προλαμβάνεις την εξέλιξη της ασθένειας είναι πολύ πιο ουσιαστικό και ταυτόχρονα πολύ πιο σημαντικό από το να τρέχεις πίσω από αυτήν. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι τά προβλήματα δεν εμφανίζονται ξαφνικά ,αλλά πολύ καιρό πρίν να εμφανιστούν με την μορφή κάποιων συμπτωμάτων , δημιουργούν αρκετές αλλά μικρές διαφοροποιήσεις στην αρχή και μεγαλύτερες αργότερα ,ό κάθε οργανισμός δε πού στην αρχή εξισορροπεί την κατάσταση ,σε ένα δεύτερο χρόνο μη μπορώντας πλέον να ανταπεξέλθει ,υποκύπτει   και εκεί έχουμε την απαρχή εμφάνισης των πιο ενοχλητικών συμπτωμάτων και είναι και αυτά πλέον  πού δέν μπορούμε να τά αγνοούμε για πολύ ακόμα χρόνο. Όμως σε αυτή την τελευταία κατάσταση, τόσο οι διαφοροποιήσεις και οί αλλοιώσεις στο ουροποιητικό  σύστημα όσο και οί πιθανές επιπλοκές , μας μειώνουν αισθητά τις θεραπευτικές μας επιλογές.
– Επίσης δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε  και το πρόβλημα  της κακοήθειας του αδένα , πού σήμερα αποτελεί και τον πρώτο σε ποσοστά καρκίνο στον ανδρικό πληθυσμό. Η έγκαιρη ανίχνευση και άμεση αντιμετώπιση μπορεί να οδηγήσει σε θεραπεία, ενώ ή όποια καθυστέρηση μειώνει τις πιθανότητες  αποθεραπείας ενώ αυξάνει τά ποσοστά της μετάστασης της νόσου.
Άρα ή εναπόθεση της υγείας μας σε μη ειδικούς ιατρούς κατ’ αρχάς είναι μεγάλο σφάλμα, αλλά και από τους ειδικούς ακόμα θα πρέπει να επιλέγονται αυτοί πού ασχολούνται πραγματικά με την επιστήμη ,αυτοί πού προσπαθούν να εκσυγχρονίζονται σε γνώσεις και τεχνικό εξοπλισμό σε μια διαρκή εκπαίδευση και δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να αφήνουμε την προχειρότητα να έχει τον πρώτο λόγο στην διατήρηση της υγείας μας, αφήνοντας τους εαυτούς μας να θέλουν να ακούσουν πολλές φορές, μόνο τά καθησυχαστικά λόγια ενός ιατρού, χωρίς ουσία αλλά και ενδεχομένως χωρίς υπευθυνότητα. Οί εύκολες λύσεις και ή αποφυγή ουσιαστικής  αντιμετώπισης  των όποιων μικρών ή μεγαλύτερων προβλημάτων, οδηγούν σχεδόν πάντα σε δύσκολες ή και οδυνηρές  καταστάσεις.
Τά προαναφερόμενα  πού αποτελούν και τον επίλογο της παρουσίασης του προβλήματος για την πάθηση της υπερτροφίας του προστάτη αδένα, έχουν αναδειχθεί και αποτυπωθεί  μετά από τά πολλά χρόνια της ενασχόλησης μου με την ανωτέρω πάθηση , όπως και με τις άλλες δύο κύριες παθολογικές καταστάσεις του προστάτη δηλαδή τίς χρόνιες προστατίτιδες και τον καρκίνο του προστάτη.

From Our Blog

Κατανόηση της Διάμεσης Κυστίτιδας (IC) και της Χρόνιας Κυστίτιδας (CC): Ο Σύνδεσμος Μεταξύ των Δύο Παθήσεων Στη Georgiadis Urology, κατανοούμε ότι η διάμεση κυστίτιδα (IC) και η χρόνια…
Θεραπεία με Φάγους για την Προστατίτιδα: Εμπειρική γνώμη από Georgiadis Urology  Η θεραπεία με φάγους είναι μια καινοτόμος προσέγγιση που φέρει ενδιαφέρον στη αντιμετώπιση της χρόνιας προστατίτιδας, ιδιαίτερα…
Από τον Πόνο στη Ίαση: Το ταξίδι θεραπείας της προστατίτιδας του Mark Swain Στον τομέα της υγείας, λίγες ιστορίες είναι τόσο ενθαρρυντικές όσο αυτές του θριάμβου επί των…