Χρόνια Κυστίτιδα – Πάθηση

Τι είναι η Xρόνια Kυστίτιδα;

Η χρόνια κυστίτιδα είναι μια μακροχρόνια φλεγμονή που αναπτύσσεται στο τοίχωμα της ουροδόχου κύστης. Η λοίμωξη της ουροδόχου κύστης είναι κυρίως επίπονη, ερεθιστική και γενικά επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα ζωής. Η χρόνια κυστίτιδα μπορεί να δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα υγείας, αν η λοίμωξη εξαπλωθεί στα νεφρά και στο γεννητικό σύστημα.

Πρόκειται για ένα κλινικό σύνδρομο, που χαρακτηρίζεται από μια ομάδα συμπτωμάτων που περιλαμβάνουν κυρίως:

  • Δυσουρία (επώδυνη ούρηση)
  • Συχνουρία
  • Επιτακτική ούρηση
  • Χρόνιο πυελικό άλγος
  • Αίσθημα ατελούς κένωσης ούρων

Όλα αυτά μπορούν να συμβούν μαζί ή ξεχωριστά και ποικίλλουν σημαντικά σε ότι αφορά την ένταση των ενοχλημάτων, με περιόδους ύφεσης και έξαρσης.

Αιτίες της Χρόνιας Κυστίτιδας

Α. Μικροβιακοί Παράγοντες

Στη χρόνια ή υποτροπιάζουσα κυστίτιδα συχνά (αν όχι σχεδόν πάντα), έχουμε να αντιμετωπίσουμε διάφορους μολυσματικούς μικροοργανισμούς, από τους οποίους οι πιο συχνοί είναι:

  • Escherichia coli (65% έως 70% των περιπτώσεων)
  • Proteus (35% των περιπτώσεων)
  • Klebsiella (30% των περιπτώσεων)
  • Enterococcus (25% των περιπτώσεων)
  • Streptococcus ομάδα Β (15% των περιπτώσεων)

Όλα τα προαναφερθέντα μικρόβια μπορούν να βρεθούν ως ένας μόνο παράγοντας ή συνηθέστερα σε ομάδα δύο ή και τριών ακόμη, σε καλλιέργειες ούρων ή/και κολπικών υγρών. Δυστυχώς, πολύ συχνά συμβαίνει οι μικροβιολογικές εξετάσεις ούρων / κολπικών υγρών να εκτελούνται ανεπαρκώς και έτσι αποτυγχάνουν να αποκαλύψουν τον αιτιολογικό παράγοντα. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό οι εξετάσεις να πραγματοποιούνται από έναν απόλυτα εξειδικευμένο στο αντικείμενο μικροβιολόγο.

Επιπλέον, υπάρχουν και άλλοι γνωστοί μικροοργανισμοί οι οποίοι μεταδίδονται συνήθως ή και κυρίως σεξουαλικά (εκτός των άλλων τρόπων μετάδοσης) και μπορούν να αποτελέσουν τους παράγοντες που προκαλούν κυστίτιδα, όπως:

  • Chlamydia (30% των περιπτώσεων)
  • Ureaplasma (25% των περιπτώσεων)
  • Mycoplasma (15% των περιπτώσεων)
  • Gardnerella vaginalis (10% των περιπτώσεων)

Αυτά αν και εμφανίζονται κυρίως σε κολπικές καλλιέργειες, μπορούν ωστόσο να μολύνουν και την ουροδόχο κύστη.

Β. Ελλιπώς θεραπευμένες παθολογικές καταστάσεις της ουροδόχου κύστης

Οι πρώην παθολογικές καταστάσεις της ουροδόχου κύστης ή τα σύνδρομα που προκαλούν χρόνια πυελικά άλγη, τα οποία είτε δεν έχουν διαγνωστεί είτε δεν έχουν αντιμετωπιστεί επιτυχώς, μπορούν να οδηγήσουν σε χρόνιο φλεγμονώδες  σύνδρομο της ουροδόχου κύστεως.

Τα πιο συνηθισμένα σενάρια είναι:

  1. Οξείες λοιμώξεις του ουροποιητικού, στις οποίες είτε έχουν υποχωρήσει τα συμπτώματα χωρίς όμως να ακολουθήσουν κανενός είδους θεραπεία ή έχουν αντιμετωπιστεί  ακατάλληλα. Αυτό συμβαίνει σε ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών.
  2. Υποκλινικές ουρολοιμώξεις, δηλαδή ασθενείς με ελάχιστα συμπτώματα και ενοχλήσεις, που συνήθως αποδίδουμε είτε σε παθολογικές καταστάσεις γειτονικών οργάνων είτε σε άλλες ασθένειες.
  3. Χρόνιο πυελικό άλγος, με απουσία συνήθως μικροβίων στην καλλιέργεια ούρων, που συχνά αποδίδουμε στο άγχος ή σε άλλα ψυχοσωματικά προβλήματα.

Και οι τρεις  προαναφερόμενες περιπτώσεις είναι πολύ συχνές και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι γυναίκες ασθενείς, πρέπει άμεσα να επισκέπτονται έναν εξειδικευμένο ουρολόγο στο θέμα της χρόνιας κυστίτιδας, σε περίπτωση που βιώσουν κάποιο από τα παραπάνω, προκειμένου να αποτρέψουν τη μετατροπή του σε χρόνιο πρόβλημα.

Σημαντικές σημειώσεις

  • Από την εμπειρία μας στη θεραπεία της χρόνιας ή της υποτροπιάζουσας κυστίτιδας, ο παράγοντας που προκαλεί  το πρόβλημα είναι πάντα μικροβιακός.
  • Οι προαναφερθέντες μολυσματικοί μικροοργανισμοί πολύ συχνά βρίσκονται ταυτόχρονα στις καλλιέργειες κολπικών υγρών.
  • Ανεξάρτητα από το αν υπάρχουν συμπτώματα στον κόλπο, η παρουσία μικροβίων στο κολπικό υγρό επιβεβαιώνει τη στενή σχέση ουρήθρας-ουροδόχου κύστης με τον κόλπο.
  • Τα άλλα γεννητικά όργανα (τράχηλος, μήτρα, σάλπιγγες κ.λπ.) θα μπορούσαν να μολυνθούν, ανάλογα με το πόσο χρονικό διάστημα υπάρχει η λοίμωξη στην κύστη ή και στον κόλπο.
  • Η ανάγκη αντιμετώπισης της λοίμωξης τής χρόνιας κυστίτιδας, μαζί με τις τυχόν άλλες φλεγμονές στα λοιπά όργανα του ουρογεννητικού συστήματος, έχει μεγάλη σημασία για τις γυναίκες, ιδίως στην αναπαραγωγική ηλικία.

Female Urogenital System | Georgiadis Urology

Εικόνα 1: Γενική απεικόνιση του γυναικείου ουρογεννητικού συστήματος. Παρουσιάζεται η στενή σχέση μεταξύ του ουροποιητικού συστήματος (ουρήθρα – ουροδόχος κύστη) με τον γεννητικό σωλήνα (κόλπος – μήτρα – σάλπιγγες).

Παθοφυσιολογία της Χρόνιας Κυστίτιδας

Α. Μηχανισμός μόλυνσης

Τα μικρόβια εισέρχονται κυρίως από την ουρήθρα και εισβάλλουν στον τοίχωμα της ουροδόχου κύστης. Αυτά τα είδη μικροοργανισμών είναι σε πολλές περιπτώσεις παρόμοια με εκείνες τις μικροβιακές αποικίες που υπάρχουν στον εντερικό σωλήνα. Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορούμε να τα βρούμε  και στην περιοχή του περινέου και στα κολπικά υγρά. Για να διεισδύσει στον βλεννογόνο της  ουροδόχου κύστεως και να δημιουργήσει φλεγμονή, η παρουσία μόνο, του μικροβιακού παράγοντα δεν αρκεί. Κάτω από ειδικές συνθήκες και για διάφορους λόγους, τα μικρόβια εκφράζουν ξαφνικά έντονες λοιμογόνες ιδιότητες. Αυτές οι ιδιότητες επιτρέπουν στα μικρόβια να προσκολλώνται και να διεισδύουν σε περιοχές που έχουν εύκολη πρόσβαση στην ουροδόχο κύστη, όπως είναι η ουρήθρα και ο κόλπος.

Β. Μηχανισμός μακροχρόνιας παθολογίας

Υπάρχουν τρείς θεωρίες που θα μπορούσαν να εξηγήσουν γιατί πολλές γυναίκες μαστίζονται από χρόνιες ή υποτροπιάζουσες λοιμώξεις του ουροποιητικού:

  1. Υποκλινική ή οξεία λοίμωξη από e. Coli  που έχει αντιμετωπιστεί εσφαλμένα,  μπορεί να επαναπρογραμματίσει το επιφανειακό στρώμα της ουροδόχου κύστης, καθιστώντας το πιο ευαίσθητο.
  2. Τα βακτήρια μπορούν να κρυφτούν και να παραμείνουν «αόρατα», δημιουργώντας έναν μανδύα από ένα βιοφίλμ. Αυτό είναι κατασκευασμένο από μικροοργανισμούς που κολλούν μεταξύ τους και καλύπτουν μια επιφάνεια. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, το φαινόμενο λαμβάνει χώρα μέσα στο τοίχωμα της ουροδόχου κύστης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, ότι τα αντιβιοτικά δεν μπορούν να προσεγγίσουν τα βακτηρίδια, τα οποία στη συνέχεια επαναδραστηριοποιούνται, όταν το ανοσοποιητικό σύστημα περιέλθει σε αδυναμία.
  3. Τα μικρόβια μπορεί να εισέλθουν και να διεισδύσουν στα βαθύτερα στρώματα τού κυστικού βλεννογόνου και ένας μικρός αριθμός εξ αυτών μπορεί να εισέλθει ακόμα και μέσα στα κύτταρα της βάσης του ουροθηλίου. Οι εν λόγω δημιουργούμενες ενδοκυτταρικές αποικίες, μπορούν να μπουν σέ μια μη ενεργή κατάσταση για αρκετό διάστημα, κάτι που θυμίζει «χειμερία νάρκη». Κατ΄αυτόν τον τρόπο δεν γίνονται αντιληπτά και από τούς αμυντικούς μηχανισμούς  του οργανισμού. Η ενεργοποίηση τους μπορεί να γίνει ξαφνικά και έχει να κάνει με τον πολλαπλασιασμό και την μετανάστευση τους σε νέα κύτταρα του ουροθηλίου.

Γ. Δυσλειτουργία αμυντικών μηχανισμών

Ποιότητα ούρησης: Μία δυνατή ούρηση, χωρίς υπόλειμμα ούρων στην ουροδόχο κύστη, είναι ένας σημαντικός παράγοντας αποτροπής μόλυνσης. Στην αντίθετη περίπτωση όπου υπάρχει δυσλειτουργία στην ούρηση, ευνοείται η εγκατάσταση μικροβίων στο τοίχωμα της ουροδόχου κύστεως.
Αυτό συμβαίνει σε περιπτώσεις όπως:

  • Δυσλειτουργίες του μηχανισμού της ουροδόχου κύστης
  • Στενώματα ουρήθρας
  • Πρόπτωση  ουρήθρας

Αμυντικές ικανότητες κυτταρικών σειρών της ουρήθρας: Ο ρόλος των αμυντικών μηχανισμών των κυττάρων της ουρήθρας, είναι να εμποδίζουν και να εγκλωβίζουν τους επιτιθέμενους μικροοργανισμούς. Σε περιπτώσεις που έχουμε τραύματα ή φλεγμονές στην ουρήθρα, είναι κατανοητό ότι η αποτελεσματικότητα του αμυντικού μηχανισμού πέφτει.

Αμυντικός μηχανισμός κολπικού βλεννογόνου: Η κολπική στιβάδα του βλεννογόνου και η περινεική περιοχή, έχουν ως αμυντικούς μηχανισμούς μικροοργανισμούς όπως είναι οι γαλακτοβακίλλοι,  και τα όξινα μικρο-περιβάλλοντα. Αυτά παρεμποδίζουν τη δυνατότητα προσκόλλησης των διαφόρων μικροβίων. Υπάρχουν καταστάσεις που μπορεί να αλλάξουν το μικροπεριβάλλον του κολπικού τοιχώματος ή της περινεικής περιοχής όπως:

  • Μυκητιασικές λοιμώξεις
  • Χρήση διαφόρων αντιβιοτικών
  • Διάφορα φαρμακευτικά ή άλλα σκευάσματα
  • Κολπική ατροφία

Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να μειώσουν την δυνατότητα αντίστασης του αμυντικού μηχανισμού τοπικά, με πιθανότητα δημιουργίας συνθηκών, που ευνοούν λοιμώξεις όπως η χρόνια κυστίτιδα.

Chronic Cystitis | Georgiadis Urology

Εικόνα 2: Σε αυτή την εικόνα μπορούμε να δούμε τη διαδρομή μετανάστευσης των βακτηρίων από το έντερο και την περινεική περιοχή στην κολπική κοιλότητα και την ουροδόχο κύστη. Μπορούμε επίσης να δούμε την άμεση ανατομική σχέση της κολπικής κοιλότητας με την κύστη που δικαιολογεί το γεγονός ότι όταν μολύνεται η μία κοιλότητα, η λοίμωξη επεκτείνεται αρκετά εύκολα και στην άλλη.

Δ. Προδιαθεσικοί παράγοντες πρόκλησης Χρόνιας Κυστίτιδας

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην εμφάνιση της χρόνιας φλεγμονής τής ουροδόχου κύστης :

  • Το μήκος της γυναικείας ουρήθρας είναι 4 εκ. (σε αντίθεση με τους άντρες που είναι 20 εκ.) – αυτό σημαίνει ότι η απόσταση που πρέπει να διανύσει ένα μικρόβιο είναι μικρότερη.
  • Τα κολπικά αντισυλληπτικά διαφράγματα (για τις νεότερες γυναίκες).
  • Συχνή σεξουαλική επαφή, ειδικά όταν δεν λαμβάνονται προφυλάξεις.
  • Συχνή χρήση αντιμικροβιακών φαρμάκων που έχουν την παρενέργεια της μείωσης ή της καταστροφής της φυσιολογικής χλωρίδας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αλλαγή του μικροπεριβάλλοντος στην κολπική ή περινεική περιοχή, καθιστώντας την πιο ευάλωτη.
  • Διατροφή με υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και ζαχαρούχων τροφίμων.
  • Οι ορμονικές ανωμαλίες όπως η πτώση των οιστρογόνων μπορεί να οδηγήσουν σε αλλαγές στην ομοιόσταση των ιστών. Στον κόλπο, την ουρήθρα και την κύστη, ο ιστός γίνεται λεπτότερος, ασθενέστερος και χάνει το προστατευτικό στρώμα. Όλες αυτές οι αλλαγές αυξάνουν τον κίνδυνο μόλυνσης ή υποτροπής της φλεγμονής.
  • Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι αλλαγές που συμβαίνουν στο ουροποιητικό σύστημα αυξάνουν το ποσοστό λοιμώξεων (όπως η χρόνια κυστίτιδα).
  • Για γυναίκες με περισσότερες από δύο γεννήσεις ή γυναίκες σε μια ελαφρώς μεγαλύτερη ηλικία (ή μετά την εμμηνόπαυση), προβλήματα όπως:
    • Ακράτεια ούρων
    • Κυστεοκήλη
    • Ατροφική κολπίτιδα
    • Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος (UTIs)

Δείτε επίσης:

From Our Blog

Κατανόηση της Διάμεσης Κυστίτιδας (IC) και της Χρόνιας Κυστίτιδας (CC): Ο Σύνδεσμος Μεταξύ των Δύο Παθήσεων Στη Georgiadis Urology, κατανοούμε ότι η διάμεση κυστίτιδα (IC) και η χρόνια…
Θεραπεία με Φάγους για την Προστατίτιδα: Εμπειρική γνώμη από Georgiadis Urology  Η θεραπεία με φάγους είναι μια καινοτόμος προσέγγιση που φέρει ενδιαφέρον στη αντιμετώπιση της χρόνιας προστατίτιδας, ιδιαίτερα…
Από τον Πόνο στη Ίαση: Το ταξίδι θεραπείας της προστατίτιδας του Mark Swain Στον τομέα της υγείας, λίγες ιστορίες είναι τόσο ενθαρρυντικές όσο αυτές του θριάμβου επί των…