Χρόνια Προστατίτιδα – Πάθηση

Τι είναι η Χρόνια Προστατίτιδα;

Γενικά στοιχεία της προστατίτιδας

Η προστατίτιδα είναι μια σειρά από χρόνιες φλεγμονώδεις αντιδράσεις πού λαμβάνουν χώρα στον προστάτη αδένα, και που με την σειρά τους επηρεάζουν όλο το ουρογεννητικό σύστημα στον άνδρα.

Ως αιτιολογικοί παράγοντες είναι διάφορα μικρόβια, όπως:

  • Κολοβακτηρίδια
  • Εντερόκοκκοι
  • Σταφυλόκοκκοι
  • Πρωτέας

καθώς και μια σειρά άλλων ειδικών μικροοργανισμών, όπως:

  • Χλαμύδια
  • Ουρεόπλασμα
  • Μυκόπλασμα

Η φλεγμονή στον προστατικό ιστό όμως μπορεί να προκαλείται και από άλλους  μικροοργανισμούς που δεν αναγνωρίζονται από τα συνήθη μέσα της κλασσικής μικροβιολογίας. Αυτoί μπορούν να ανιχνευθούν μόνο με τη χρήση ειδικών εξετάσεων με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο, σε καλλιέργειες ιστού προστατικού αδένα.

Έτσι, η κύρια αιτία στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων χρόνιας προστατίτιδας, είναι η μικροβιακή.

Ποια είναι η διαφορά μικροβιακής με μή μικροβιακής προστατίτιδας;

Ο διαχωρισμός μεταξύ μικροβιακής και μη μικροβιακής χρόνιας προστατίτιδας καθορίζεται από το αν στις καλλιέργειες του προστατικού υγρού / σπέρματος εμφανίζεται ή όχι, μικροβιακός παράγοντας. Ωστόσο, ακόμη και αν δεν ανακαλυφθούν μικρόβια στις αρχικές εξετάσεις, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι πραγματικά μη μικροβιακή.

Και στις δύο περιπτώσεις όμως, υπάρχει η εμφάνιση πυοσφαιρίων στο προστατικό υγρό ή στο σπέρμα. Αυτό υποδηλώνει ύπαρξη φλεγμονής. Και οι δύο περιπτώσεις (μικροβιακές και “μη μικροβιακές”) αντιμετωπίζονται με τη χρήση αντιβιοτικών, ανεξάρτητα βέβαια εάν τα αντιβιοτικά από μόνα τους δεν οδηγούν σε ριζικό αποτέλεσμα.

Τι ποσοστό ανδρικού πληθυσμού προσβάλλει η προστατίτιδα;

  • Μελέτες δείχνουν ότι 65%-70% του ανδρικού πληθυσμού πάσχει από χρόνιες φλεγμονώδεις αλλοιώσεις στον ιστό του προστάτη. Αυτό το αποδεικνύουν οι ιστολογικές εξετάσεις που γίνονται στους ιστούς, μετά από εγχειρήσεις για υπερπλασία/υπερτροφία και καρκίνο προστάτου.
  • Το ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό ανεύρεσης χρόνιων φλεγμονωδών αλλοιώσεων, στα χειρουργικά παρασκευάσματα της υπερτροφίας ή και του καρκίνου του προστάτη, αναδεικνύουν την αιτιολογική σχέση μεταξύ της χρόνιας φλεγμονής τόσο με την υπερπλασία του προστατικού ιστού όσο και με την καρκινοποίηση του.
  • Τα προαναφερόμενα δεδομένα έχουν μεγίστη σημασία και κάνουν απαραίτητη την όσο το δυνατόν πιο γρήγορη και ριζική αντιμετώπιση της χρόνιας φλεγμονής του προστάτη, προκειμένου να ανακοπεί η εξελικτική πορεία προς τις επιπλοκές αυτές, πού μαστίζουν τις μεγαλύτερες ηλικιακά ομάδες του ανδρικού πληθυσμού.

Περίπου ένα ποσοστό 50% του αντρικού πληθυσμού, θα εμφανίσει αργά ή γρήγορα ενοχλήματα πού θα έχουν σχέση με την χρόνια φλεγμονή του προστάτη .

  • Συνήθως ένα μεγάλο ποσοστό ανδρών νεαρής ηλικίας 20-35 ετών, θα εμφανίσει ενοχλήματα ερεθιστικού τύπου όπως:
    • Άλγος στην πυελική χώρα (“πυελικό άλγος”).
    • Καύσος πέους.
    • Κάψιμο στην ούρηση.
    • Βάρος στους όρχεις κλπ.
  • Ένα άλλο μεγάλο ποσοστό ανδρών ηλικίας 35-55 ετών, θα εμφανίσει ενοχλήματα κυρίως αποφρακτικού τύπου όπως:
    • Διαφόρου βαθμού δυσουρικά ενοχλήματα.
    • Σεχδόν δεδομένη την εξέλιξη της χρόνιας προστατίτιδας.
    • Διόγκωση του προστάτη αδένα.
  • Δεν αποκλείεται και στις δύο προαναφερόμενες ηλικιακά ομάδες, η ύπαρξη επιπλοκών πού κάνουν αρκετά σύνθετη την κλινική εικόνα όπως:
    • Δυσλειτουργίες στύσης
    • Υπογόνιμο σπέρμα κλπ.

Τα συμπτώματα λοιπόν, έχουν να κάνουν με:

  1. το πόσο γρήγορα εξελίσσονται και εξαπλώνονται οι φλεγμονώδεις αλλοιώσεις στον προστατικό ιστό
  2. με το είδος και την ποσότητα των μικροβίων
  3. με την περιοχή του προστάτη πού προσβάλλεται πιο έντονα
  4. με την δυνατότητα αντίστασης των μηχανισμών προστασίας στον ιστό του αδένα.

Πρακτικά έχουμε να κάνουμε με τρεις μεγάλες ομάδες ασθενών προστατίτιδας.

Πρώτη ομάδα: Επείγουσες περιπτώσεις

Είναι η ομάδα εκείνη πού βιώνει πολύ γρήγορα, σε έντονο και επίμονο βαθμό τα συμπτώματα από την χρόνια φλεγμονή του προστάτη και προστρέχει για την έγκαιρη αντιμετώπιση τους. Είναι αυτοί πού ψάχνουν εναγωνίως για ριζική λύση, γιατί το πρόβλημα πού αντιμετωπίζουν τους έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής τους.

Δεύτερη ομάδα: Μέτριας έντασης περιπτώσεις

Σε αυτή την ομάδα ανήκουν εκείνοι πού τα ενοχλήματα τους είναι περιοδικά και μέτριας έντασης, έτσι ώστε να επισκέπτονται τους ουρολόγους απλά για βοήθεια. Όμως ανεπαρκείς και συχνά εσφαλμένες εκτιμήσεις, οδηγούν σε αναποτελεσματική θεραπεία. Έχοντας πειστεί ότι δεν υπάρχει ικανοποιητική θεραπεία, δέχονται ότι με κάποιο τρόπο αυτή η κατάσταση είναι σχετικά φυσιολογική. Όταν όμως η εξέλιξη της ασθένειας αρχίζει να γίνεται αρκετά δύσκολη στην καθημερινότητα τους και η φαρμακευτική αγωγή που είχαν πάρει, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα τους, τότε αρχίζουν να αναζητούν πιο ριζική θεραπεία της προστατίτιδας.

Τρίτη ομάδα: Αυτοί που αρνούνται το πρόβλημα

Είναι εκείνοι πού δεν αναγνωρίζουν ή δεν θέλουν να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή και σημασία, στα διάφορα μικρού ή μετρίου βαθμού ενοχλήματα πού αρχίζουν να τους συμβαίνουν προοδευτικά. Πολλοί θα χειρουργηθούν αργά ή γρήγορα, είτε για υπερπλασία είτε για καρκίνο του προστάτη, αφού ή προοδευτική εξέλιξη της ασθένειας δεν αντιμετωπίσθηκε σωστά και πρόωρα. Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονίσω και την ανευθυνότητα αρκετών ουρολόγων, οι οποίοι έχουν την λανθασμένη αντίληψη, ότι η χρόνια προστατίτιδα ή ακόμα και η διόγκωση / υπερπλασία του προστάτου, δεν αποτελούν προβλήματα προς άμεση επίλυση. Αντιθέτως τα θεωρούν προβλήματα που κατά κάποιο ‘‘φυσιολογικό’’ τρόπο, πρόσβαλλαν τον προστάτη αδένα και θα πρέπει να αντιμετωπισθούν μόνο όταν η κατάσταση φθάσει στο απροχώρητο, δηλαδή στις περιπτώσεις όπου ο ασθενής δεν θα μπορεί να ουρήσει λόγω υπερβολικής διόγκωσης του αδένα ή εάν του παρουσιασθεί καρκίνος.

Ποιες αλλοιώσεις λαμβάνουν χώρα στον προστατικό ιστό;

Για να κατανοήσουμε γιατί η προστατίτιδα θεωρείται μία δύσκολη ασθένια ως προς την θεραπεία της (ειδικά όταν οι θεραπείες αποτελούνται μόνο από αντιβιωτικά), πρέπει να πρώτα να δούμε τον μηχανισμό της.

  • Κύρια θύρα εισόδου μικροβίων είναι η ουρήθρα.
  • Πρώτα προσβάλλονται οι παραουρηθραίοι αδένες του προστάτη και στην συνέχεια θα γίνει επέκταση της μικροβιακής λοίμωξης και στους περιφερικούς αδένες.

Χρόνια Προστατίτιδα - Δρ. Παύλος Γεωργιάδης Χρόνια Μικροβιακή Προστατίτιδα - Δρ. Παύλος Γεωργιάδης

Χρόνια Προστατίτιδα - Georgiadis Urology Προστατίτιδα - Georgiadis Urology

Εικόνες 1, 2, 3 & 4: Οπτική αναπαράσταση (από πάνω αριστερά προς κάτω δεξιά) των σταδίων μόλυνσης του προστάτη. 1) Αρχικά τα μικρόβια εισέρχονται στην ουρήθρα προς τον προστάτη. 2) Στη συνέχεια, τα μικρόβια εισέρχονται στους παραουρηθρικούς προστατικούς  πόρους. 3 & 4) Τα μικρόβια τελικά εισβάλλουν πλήρως στους προστατικούς αδένες.

  • Στη συνέχεια θα ακολουθήσει απόφραξη και σκλήρυνση των προστατικών αδενικών σωλήνων και επέκταση του φαινομένου, γύρω από τους αδένες, λόγω στρωματικής φλεγμονής και ίνωσης.
  • Η σκλήρυνση του στρωματικού ιστού οδηγεί σε
    • Στραγγαλισμό των αιμοφόρων αγγείων.
    • Οίδημα και εκφύλιση των νεύρων.
  • Ως αποτέλεσμα υπάρχει έλλειψη οξυγόνωσης και αύξηση του οξειδωτικού στρες του ιστού.

χρόνια προστατίτιδα - Δρ. Παύλος Γεωργιάδης μικροβιακή προστατίτιδα - Δρ. Γεωργιάδης Παύλος

Εικόνες 5 & 6: Οπτική αναπαράσταση της επίδρασης της χρόνιας προστατίτιδας στα νεύρα και τα αγγεία μέσα στον προστάτη (φλέβες με μπλε, αρτηρίες με κόκκινο χρώμα και νεύρα με κίτρινο χρώμα). Όπως μπορούμε να δούμε, η ενδοπροστατική σκλήρυνση-ίνωση οδηγεί στον στραγγαλισμό του ενδοπροστατικού νευρικού δικτύου και των αγγείων, γεγονός που με τη σειρά του οδηγεί σε διάφορα έντονα συμπτώματα, όπως η στυτική δυσλειτουργία, το σύνδρομο του πυελικού άλγους (και τα παράγωγα συμπτώματα του) καθώς και διάφορα ζητήματα τροφοδότησης με οξυγόνο, μέσω της μικρο-κυκλοφορίας των αγγείων.

  • Προοδευτικά δημιουργείται ένα τείχος προστασίας για τα μικρόβια, τα οποία πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα, αναπτύσσονται και επεκτείνονται σιγά-σιγά σε όλο τον προστατικό ιστό.
  • Σε αυτό το σημείο, δεν μπορούν να καταπολεμηθούν, ούτε από τον ίδιο τον οργανισμό αλλά ούτε και από τα αντιβιοτικά, λόγω αδυναμίας πρόσβασης, στις απαραίτητες συγκεντρώσεις στον προστατικό ιστό, που θα ήταν ικανές να τα καταστρέψουν.

Στην περιοχή της ουρήθρας εξελίσσονται δύο φαινόμενα:

Φαινόμενο 1: Μικροφλεγμονώδεις αλλοιώσεις

Μικροφλεγμονώδεις αλλοιώσεις με ταυτόχρονο σχηματισμό ουλώδους ιστού, που είτε μετατρέπεται σε ενδοαυλικό στένωμα στο ύψος του αυχένα της κύστης ή στην προστατική μοίρα της ουρήθρας (προ του σφιγκτηριακού μηχανισμού).

Χρόνια Μικροβιακή Προστατίτιδα - Dr. Georgiadis Pavlos Χρόνια Μικροβιακή Προστατίτιδα - Dr. Georgiadis Pavlos

Εικόνες 7 & 8: Ενδοουρηθρική-ενδοπροστατική παλινδρόμηση ούρων που καθιστά δυνατή τη μεταφορά μικροβίων μέσα στους ενδοπροστατικούς αδενικούς αγωγούς. Ως αποτέλεσμα της παλινδρόμησης, το ουρηθρικό τοίχωμα (που απεικονίζεται με πράσινο χρώμα στη δεύτερη εικόνα) γίνεται πιο πυκνό και η διάμετρος της ουρήθρας (που απεικονίζεται με κίτρινο χρώμα εσωτερικά του τοιχώματος) συρρικνώνεται, πράγμα που με τη σειρά του καθιστά την ουρήθρα πιο επιρρεπή στο φαινόμενο παλινδρόμησης.

Φαινόμενο 2: Περιουρηθρική Σκλήρυνση

H περιουρηθρική σκλήρυνση κατά μήκος της προστατικής μοίρας της ουρήθρας. Αυτό έχει ως επακόλουθο την δημιουργία του φαινομένου της ενδοουρηθρικής/ενδοπροστατικής παλινδρόμησης των ούρων, μέσα στα προστατικά σωληνάρια, με συνέπεια την ασβεστοποίηση τους και την περεταίρω επιβάρυνση του φαινομένου και την χρονιότητα της φλεγμονής.

Χρόνια Προστατίτιδα Θεραπεία - Dr. Georgiadis Pavlos Χρόνια Προστατίτιδα Θεραπεία - Dr. Georgiadis Pavlos

Χρόνια Προστατίτιδα Θεραπεία - Dr. Georgiadis Pavlos Χρόνια Προστατίτιδα Θεραπεία - Dr. Georgiadis Pavlos

Εικόνες: 9, 10, 11 & 12: Οπτική απεικόνιση (από πάνω αριστερά προς τα κάτω δεξιά) της πάχυνσης της ουρήθρας και του αποτελέσματος του στενώματος, με την ενδοπροστατική παλινδρόμηση των ούρων, μαζί με τα μικρόβια. Όπως μπορούμε να δούμε, το πρώτο αποτέλεσμα είναι το οίδημα, το οποίο ακολουθείται από πάχυνση και παραμόρφωση της ουρήθρας, μαζί με τη συρρίκνωση της εσωτερικής διαμέτρου του αυλού της ουρήθρας. Αυτό αναγκάζει τα ούρα και τα μικρόβια να εισέλθουν στους παραουρηθραίους αδένες, οι οποίοι με τη σειρά τους προκαλούν ίνωση γύρω από την ουρήθρα και επιδεινώνουν  την πάθηση.

Γιατί οι θεραπείες προστατίτιδας με τα αντιβιοτικά δεν φέρνουν αποτέλεσμα;

Στις περισσότερες λοιπόν περιπτώσεις όπου η φλεγμονή έχει προκαλέσει μια σειρά από χρόνιες ιστολογικές βλάβες (όπως εξηγούμε παραπάνω), η αντιμικροβιακή αγωγή αδυνατεί από μόνη της, να αντιμετωπίσει ουσιαστικά το πρόβλημα. Στην καλύτερη περίπτωση, απλά μειώνει τα υποκειμενικά ενοχλήματα.

Αυτό όμως σε καμία περίπτωση, δεν σημαίνει ότι η πρόοδος της φλεγμονής ανακόπτεται. Μάλλον θα λέγαμε γίνεται μια πρόσκαιρη μείωση του οιδήματος των ιστών στον προστάτη και τίποτα περισσότερο. Έτσι οι περισσότεροι καταλήγουν να έρχονται σε ένα δεύτερο στάδιο, με πολλά περισσότερα προβλήματα ή και επιπλοκές της ασθένειας.

Παρενέργειες & επιπλοκές της Χρόνιας Προστατίτιδας

Σχεδόν το 70% των περιπτώσεων χρόνιας φλεγμονής του προστάτη, όταν παρουσιάζονται στα ουρολογικά ιατρεία συνοδεύονται από παρενέργειες όπως:

  • Λειτουργικά ή οργανικά στενώματα ουρήθρας, όπου εμφανίζονται διαφόρου βαθμού προβλήματα στην ούρηση που πολλές φορές ο βαθμός της σοβαρότητας τους, δεν μπορεί να γίνει αντιληπτός από τους ίδιους τους ασθενείς.
  • Προβλήματα που έχουν σχέση με την ικανότητα γονιμότητας του σπέρματος. Λόγω της τοξικής δράσης της φλεγμονής, δημιουργείται πρόβλημα στην παραγωγή και στην ποιότητα του σπέρματος (μειωμένη ποσότητα σπερματοζωαρίων ή και χαμηλή κινητικότητα).
  • Προβλήματα στυτικής δυσλειτουργίας. Η επέκταση της φλεγμονής στην περιοχή των στυτικών νεύρων δημιουργεί προβλήματα στον μηχανισμό πρόκλησης και διατήρησης της στύσης.
  • Αύξηση του μεγέθους του προστάτη. Λόγω του διαρκούς ερεθισμού της φλεγμονής, δημιουργείται υπερπλασία και υπερτροφία των προστατικών αδενικών κυττάρων, πού με την σειρά τους επιβαρύνουν τις ήδη υπάρχουσες δυσκολίες στην ούρηση και στη στύση.
  • Αυξημένη πιθανότητα δημιουργίας καρκινικού ιστού. Ο συνδυασμός του συνεχούς ερεθισμού της φλεγμονής με την ταυτόχρονη πτώση του ανοσολογικού μηχανισμού, (που συνήθως συντελείται μετά την ηλικία των 60-65 ετών) οδηγεί στην αυξημένη πιθανότητα δημιουργίας και εμφάνισης καρκινικών κυττάρων.

Εικόνα 13. Κατά τη διάρκεια των σταδίων της χρόνιας προστατίτιδας (από αριστερά προς τα δεξιά), ο όγκος του προστάτη αυξάνεται προοδευτικά και οι ενδοπροστατικές μεταβολές των ινώσεων-σκληρήνσεων, καθίστανται ολοένα και πιο δυσδιάκριτες, μαζί με τα συμπτώματα.

Διαβάστε επίσης:

From Our Blog

Εξηγώντας την Προστατίτιδα με Εικόνες Η Georgiadis Urology παρουσιάζει μια σειρά από σύντομα τρισδιάστατα (3D) βίντεο που εξηγούν οπτικά την προστατίτιδα, μερικά από τα κύρια συμπτώματα και τις…
Φέρνοντας την Τεχνητή Νοημοσύνη στο Πρόβλημα της Προστατίτιδας Στον 21ο αιώνα, έχουμε παρακολουθήσει εντυπωσιακές εφευρέσεις, όπως το AlphaFold της DeepMind, το ChatGPT της OpenAI, το AI-augmented OCT του…
Πως βελτιώνεται ο προστάτης κατά την διάρκεια της θεραπείας προστατίτιδας με το “Georgiadis Protocol”; Σε αυτό το άρθρο θα παρουσιάσουμε την ποσοστιαία βελτίωση στις ζώνες του προστάτη για…